Vlaanderen verontwaardigd: katholieke kerk stopte misbruik in doofpot

Operatie Kelk

In 2010 kwam voor het eerst grootschalig naar voren hoe georganiseerd misbruik plaatsvond binnen de katholieke kerk. Priesters die kinderen misbruikten werden door de kerk beschermd en doorgeschoven naar een parochie waar niemand op de hoogte was van hun daden. In de documentaire komt bijvoorbeeld bisschop Rogér Vangheluwe aan bod, die zijn eigen neef jarenlang misbruikte, maar dat in een interview bagatelliseerde als "een relatietje". Zijn neef noemt het op zijn beurt "zwaar misbruik". Een juridisch onderzoek onder de naam Operatie Kelk werd in 2010 opgezet. Doel hiervan was om na te gaan of de leiding van de katholieke kerk zich schuldig had gemaakt aan pogingen om kindermisbruik in de doofpot te stoppen. Dat onderzoek heeft nog altijd niet tot resultaten geleid.

Onderzoek

De documentaireserie doet de verontwaardiging in België oplaaien. Inmiddels zijn veel van de betrokkenen overleden of zijn de zaken verjaard. Slachtoffers doen hun verhaal in de hoop dat ze alsnog worden aangepakt. VRT-journalist en presentator Ivan de Vadder vertelt dat alle Vlaamse partijen nu vragen om een parlementaire onderzoekscommissie: "Dat is het strengste instrument dat het parlement heeft. Daarmee kan het huiszoekingen doen en zich als een onderzoeksrechter opstellen." Rondom de commissie die in 2010 is opgesteld voor Operatie Kelk zijn ook een hoop vragen. "Men wil een onderzoek naar hoe dit is verlopen. Er zijn allerlei dossiers teruggeven aan de kerk, waarom? Waarom is dit onderzoek zo slecht gelopen, waarom hebben daders geen vervolging gezien, waarom duurde het allemaal zo lang?"

Fouten

De katholieke kerk is lang erg verweven geweest met het Vlaamse publieke leven. Veel mensen zien dit dan ook als reden voor het falen van het eerdere onderzoek. Rechters zijn bijvoorbeeld lang politiek benoemd, ook door christelijke partijen. In 2010 probeerde de kerk de situatie te minimaliseren. Nu benoemt het instituut voor het eerst dat er fouten zijn gemaakt. "Een bisschop zei dat hardop op tv," zegt De Vadder. "En in kerken is een brief voorgelezen met de uitspraak 'we hebben gefaald'. Tegelijk is er nu een beweging van ontdoping gaande, waarbij mensen zich uitschrijven van het dopingregister: zo groot is de impact van de verhalen van de slachtoffers in deze documentaire."