Hoe bestuurt de Taliban Afghanistan? 'Het land was veranderd, maar daar trekt de Amir zich niks van aan'

Minder berichtgeving

Dam was eerder correspondent in Afghanistan en schreef een boek over het land. Ze zag hoe na het vertrek van de Amerikanen niet alleen het land veranderde, maar ook de berichtgeving van internationale media, waaronder de Nederlandse. "Als er buitenlandse troepen zijn, gaan we als media verslag doen", aldus Dam. "Maar is die link weg, zijn de media ook weg. We denken dan dat zo’n land niet meer toegankelijk is voor een Nederlands publiek. Die troepen werken goed, je werkt vanuit je eigen verhaal en plakt dat op de Taliban."

YouTube-influencers

De huidige leider van Afghanistan is de Haibatullah, oftewel: de Amir. Dam ziet hoe hij het land heeft verandert nadat de Amerikanen er een democratie van probeerden te maken en Afghanistan langzaamaan moderner werd. "Heel veel Afghanen zijn YouTube-influencers geworden. Het land was net als andere landen veranderd. Maar daar trekt de Amir zich eigenlijk niets van aan en gaat een totaal andere richting uit." Zo werden vrouwenrechten en vrijheid van meningsuiting zwaar ingeperkt, lijfstraffen ingevoerd en is het onveilig voor religieuze minderheden.

'Kliek'

Dam schetst een klein clubje mensen om de Amir heen, 'een kliek', die samen met hem de leiding over het land heeft. "De Amir slaat zichzelf op de borst met het feit dat hij diploma’s heeft. Hij zegt eigenlijk: ik heb mijn opleiding afgemaakt, ik heb kennis en daarom meer legitimiteit om te leiden."

Waar er in 2021 nog hoop was op een Taliban met meer oog voor de buitenwereld, ziet Dam dat het tegenovergestelde waarheid is geworden. Zo wil de Taliban het land nu afsluiten van het internet, maar Dam kan af en toe nog wel contact krijgen met kennissen in het land. "Momenteel is het internet dan weer uit en dan weer aan. 4G werkt af en toe nog."

Universele waarden

Is het dan zo dat Afghanistan zich geen democratie laat opleggen? Dat ligt volgens de voormalig correspondent anders. "Ik denk niet dat we woorden als 'feminisme' meteen moeten opleggen aan de Afghanen. Maar toen die democratie werd geïntroduceerd, was er echt een mooie energie. Er zijn bepaalde waarden die universeel zijn, die werkten daar ook."