Piraterij is onderdrukt, maar zeker niet weg

'Het liep uit de hand'

Tussen 2009 en 2013 liep het met de piraterij in met name in de Golf van Aden, voor de kust van Somalië, helemaal uit de hand. Dat zegt Henk Warnar, universitair hoofddocent maritiem optreden aan de Nederlandse Defensie Academie.

In reactie daarop zijn er toen grootschalig maatregelen ingevoerd door Defensie. En ook al hebben die effect gehad; het betekent niet dat het nu rustig is in de regio rond Somalië. Volgens Warnar bestaan de criminele netwerken nog steeds, maar die richten zich nu meer op bijvoorbeeld mensensmokkel en illegale visserij.

Private beveiliging

De reders varen nog steeds niet met een gerust hart door de Golf van Aden, zegt Cathelijne Bouwkamp van de KNVR, de vereniging van Nederlandse reders. Sinds een jaar mogen ook bewapende private beveiligers mee op de schepen, en dat geeft een stuk veiliger gevoel.

Nederland is het laatste land waar private beveiliging niet is toegestaan. Ons land heeft lang volgehouden dat het geweldsmonopolie bij de Nederlandse staat hoorde. Henk Warnar juicht de komst van de private beveiligers ook toe, want de marine heeft het druk genoeg met andere gebieden waar het onrustig is. Denk aan de Perzische Golf, waar door Iran gesteunde terroristen aanvallen plegen.

Opschalen

Nu het beter gaat, is er wel de angst dat de speciale operaties gestopt worden. Cathelijne Bouwkamp benadrukt dat de piraterij niet weg is. En ook Henk Warnar erkent dat: we moeten snel kunnen opschalen op het moment dat de situatie verslechtert, vindt hij.

Golf van Guinee: 'uitermate onveilig'

Na de problemen rond Somalië, werden meer incidenten gemeld voor de Afrikaanse westkust in de Golf van Guinee. Maar de piraterij daar was van een andere orde, aldus Cathelijne Bouwkamp. Zo was het verdienmodel van de piraten daar anders. Daar werden bemanningen ontvoerd voor losgeld, in tegenstelling tot bij Somalië, waar de piraten hele schepen kaapten en aan de ketting legden.

Bovendien waren de incidenten aan de westkust veel gewelddadiger. Ook de aanpak is anders, aldus Henk Warnar. Want een land als Nigeria staat niet toe dat private beveiligers of marineschepen van andere landen hun territoriale wateren betreden. Daar moet dus meer samengewerkt worden met de lokale kustwacht. Ook dat werpt nu zijn vruchten af: het aantal incidenten neemt af ook al is het nog steeds 'uitermate onveilig', aldus Cathelijne Bouwkamp.