Buitenland

Brexit is uitgedraaid op een totale mislukking

foto: ANP

Nieuws
Brexit is uitgedraaid op een totale mislukking

In de laatste aflevering van Europa Draait Door van dit jaar schoof Arjen van der Horst, correspondent Verenigd Koninkrijk, aan voor een uitgebreid gesprek over de staat van het land na Brexit. Tien jaar na het referendum groeit de twijfel, maar tegelijk wint de man die Brexit mogelijk maakte, Nigel Farage, juist aan invloed. Hoe valt dat te rijmen, en waar staat Groot-Brittannië nu in Europa en de wereld?

Volgens Van der Horst is de economische schade van Brexit inmiddels nauwelijks nog te ontkennen. Niet alleen critici, maar ook economen uit het brexitkamp zelf trekken openlijk hun conclusies. Bedrijven investeren minder, de productiviteit is lager en de economie is aantoonbaar kleiner dan zonder vertrek uit de EU het geval zou zijn geweest. "Het vertrek uit de Europese Unie heeft onze economische problemen alleen maar verergerd," citeerde Van der Horst uit recente Britse analyses.

Architect van Brexit

Opvallend is dat die groeiende spijt nauwelijks lijkt af te stralen op Nigel Farage, de man die jarenlang het brexitvuur opstookte. Integendeel: zijn partij Reform UK staat hoog in de peilingen. “Nigel Farage heeft jarenlang vanaf de zijlijn kunnen opereren, zonder ooit bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen. Dat maakt het voor hem makkelijk om zich te onttrekken aan de gevolgen van Brexit. Dat is wrang, zeker omdat Farage zich inmiddels vrijwel volledig heeft verlegd naar het thema immigratie."

Vleierij

Ook internationaal zoekt het Verenigd Koninkrijk nog altijd naar zijn positie. Volgens Van der Horst zit premier Keir Starmer in een uiterst ongemakkelijke spagaat tussen Washington en Brussel. "Je ziet dat Starmer Trump probeert te vriend te houden met vleierij. Zelfs als Trump openlijk beledigend is richting het Verenigd Koninkrijk of Labour-politici, blijft Starmer op zijn handen zitten."

Tegelijkertijd groeit het besef dat Londen zonder Europa weinig kan beginnen, zeker op het gebied van veiligheid. "Zonder Amerikaanse militaire steun kan zo’n 'coalition of the willing' eigenlijk niets uitrichten," zegt Van der Horst. "Dat dwingt de Britten bijna om weer dichter tegen Europa aan te kruipen." Maar echte toenadering blijft politiek beladen. "Het idee dat Groot-Brittannië structureel terug moet naar Brussel ligt nog altijd extreem gevoelig."

Volgens Van der Horst tekent dat de bredere Britse worsteling na Brexit. "Het land staat er economisch zwakker voor, geopolitiek geïsoleerder en politiek versnipperd," zegt hij. "Brexit is dan formeel afgerond, maar in de praktijk bepaalt het nog elke dag de Britse koers."