Bolsonaro’s dikke middelvinger naar de coronadoden

'Fuck You Day'

Achteraf was de toon al snel gezet. Het was 15 maart, in Italië puilden de ziekenhuizen uit, premier Rutte had het handen schudden al in de ban gedaan. Maar de Braziliaanse president raakte demonstratief zoveel mensen aan als hij maar kon op wat bekend stond als ''Fuck You Day'', een grote manifestatie voor steun aan de Braziliaanse leider, waarover Braziliëkenner Kees Koonings in Bureau Buitenland zijn licht liet schijnen.

''Fuck You.'' Dat was destijds bedoeld een middelvinger naar het Congres, maar beter dan door deze strijdleus had Bolsonaro’s dedain tegenover de pandemie, de maatregelen en (later) het vaccin niet kunnen worden samengevat. Terwijl burgemeesters en gouverneurs hun gemeenten en deelstaten op slot gooiden, hield de president vol dat de economische schade daarmee groter zou zijn dan de ziekte en beval – in navolging van zijn grote idool Donald Trump - anti-malariapillen aan. Twee maanden later stierven in Brazilië dagelijks al zeker 800 mensen aan corona, met name in de metropool Sao Paulo. Redacteur Katy Sherriff belde met een paar inwoners.

Besmetting Bolsonaro

De besmetting van Bolsonaro zelf was een kwestie van tijd. Op 7 juli testte de president positief. Hij herstelde daar relatief snel van, maar veel landgenoten hadden dat geluk niet. In juni al waren er 30.000 Brazilianen aan het virus overleden en ook in relatieve cijfers voerde het land de recordlijsten aan. Grafdelvers maakte overuren, zo vertelde de 53-jarige Manoel Norberto Pereira op één van de grootste begraafplaatsen van Sao Paulo tegen redacteur Katy Sherriff.

Tekort aan vaccins

Toen een klein half jaar later de tweede golf zich aandiende ontstond er een chronisch tekort aan zuurstof die nodig was voor patiënten op de intensive care, en later ook aan vaccins. Beide waren mede het gevolg van de passieve opstelling van de centrale regering als het ging om planning en inkoop, en had dan ook zijn weerslag op de populariteit van Bolsonaro, vertelde correspondent Nina Jurna in Bureau Buitenland.

Taboe op lockdown

Geheel in stijl bagatelliseerde Bolsonaro de noodzaak van de vaccins en hij liet al snel weten zich niet te laten vaccineren. Tragisch voor de Brazilianen die er wel in geloven is dat het tekort aan vaccins alleen maar groter is geworden. Een nationale lockdown blijft echter taboe voor Bolsonaro, ondanks het oprukken van een nieuwe en zeer besmettelijke 'Braziliaanse variant'. Correspondent Nina Jurna zag hoe dit opnieuw leidde tot paniek in de ziekenhuizen.

Meer dan 300.000 doden

President Bolsonaro kon tot nu toe rekenen op een meerderheid in het Congres. Maar die kan niet verhullen dat van zijn populariteit heel weinig is overgebleven. Deze week ontdeed hij zich van zes ministers, waaronder zijn grote bondgenoot, minister van Buitenlandse Zaken Ernesto Araujo én de minister van Defensie. Dinsdag volgde het vertrek van hoogste commandanten in de strijdkrachten, die helemaal klaar waren met de coronapolitiek van Bolsonaro, die hoe langer hoe meer alleen komt te staan. Het aantal coronadoden is inmiddels de 300.000 gepasseerd.

Meer verhalen over en uit het buitenland?

In VPRO's Bureau Buitenland zijn dagelijks tussen 19.00 en 19.30 uur diverse, diepgravende en verrassende geluiden over en uit het buitenland. Luister hier alle afleveringen.