Buitenland
VPRO

In het vergeten smokkelparadijs

foto: ANP-366517895
  1. Nieuwschevron right
  2. In het vergeten smokkelparadijs

Het is een van de belangrijkste doorvoerroutes ter wereld: de Straat van Hormuz tussen Oman en Iran. Een derde van de wereldwijde olieproductie wordt door de zeestraat vervoerd. Maar in deze 55 kilometer brede strook water gebeurt nog veel meer. "Iraanse smokkelaars varen met pijlsnelle speedboten zonder vlag of naam naar Oman om moeilijk verkrijgbare goederen op te halen", vertelt arabist Leo Kwarten in Bureau Buitenland. Hij reisde voor tijdschrift Elsevier naar het uiterste puntje van Khasab - de havenstad die het dichtst bij Iran ligt.

In het vergeten smokkelparadijs

Elke dag komen tientallen bootjes aan in de Omaanse havenplaats Khasab om goederen in te kopen die in Iran niet verkrijgbaar zijn. Bestaande internationale sancties verbieden bedrijven om producten naar Iran exporteren. "Luxe goederen zoals televisies en auto's worden daarom via Oman binnengesmokkeld. Zelfs verse tulpen uit Nederland worden verhandeld", beschrijft Midden-Oosten kenner Kwarten.

Iran is uitgesloten van het internationale betaalsysteem, waardoor er in natura betaald moet worden voor de producten. "De Iraanse smokkelaars komen elke ochtend aan met een boot vol met geiten, die dienen als betaalmiddel", legt de arabist uit. Volgens Kwarten wordt de omzet van de smokkel geschat op vijf miljard euro per jaar.

Dubai

De meeste goederen komen niet uit Oman maar uit Dubai, zo'n twee en half uur rijden van Khasab. "'s Ochtends zie je een hele stoet auto's aankomen in de haven om producten af te geven", vertelt Kwarten. Iraanse handelaren in Dubai krijgen opdrachten uit Iran om bepaalde producten het land in te krijgen. "Oman vindt het allemaal prima. Ze heffen wel invoerrechten op de spullen uit Dubai maar vervolgens kunnen de goederen zonder problemen naar Iran worden vervoerd", legt Kwarten uit, die ook optreedt als adviseur voor bedrijven die opereren in het Midden-Oosten.

Revolutionaire garde

De overtocht van de Omaanse havenplaats Khasab naar Iran duurt een uur. "De Iraanse smokkelbootjes moeten eerst langs grote tankschepen laveren. Daarna worden de smokkelaars opgewacht door de marine van de Revolutionaire Garde, de elitetroepen van het Iraanse leger", beschrijft Kwarten.

Om de Garde te ontlopen vertrekken smokkelaars vanaf Oman de zeestraat over met 50 speedboten tegelijk. "Je krijgt een soort van kat-en-muis-spel, een deel van de smokkelboten halen de overkant terwijl andere worden tegengehouden", ontdekte Kwarten op zijn reis naar de regio. Een uitgebreid verhaal hierover is te lezen in het zomernummer van tijdschrift Elsevier.

Bureau Buitenland

Bureau Buitenland: internationaal nieuws, reportages en geopolitiek. Met achtergronden en opmerkelijke verhalen uit het buitenland. Dagelijks te horen tussen 13:30 en 14:00 uur, of terug te luisteren als podcast.

Ster advertentie
Ster advertentie