Buitenland
VPRO

Maurits de Bruijn: 'Trauma kan iemand nog steeds pacifistisch maken'

foto: Miriam Guttmann
  1. Nieuwschevron right
  2. Maurits de Bruijn: 'Trauma kan iemand nog steeds pacifistisch maken'

In Het Marathoninterview vertelt Maurits de Bruijn hoe hij steeds huiveriger wordt om zich in het debat te mengen in deze rol als de zoon en kleinzoon van Holocaust-slachtoffers. "Omdat het een truc dreigt te worden die me klem zet. Daarmee span ik net zo goed de Holocaust-instrumentalisering voor mijn eigen karretje." Maar het is nodig, zegt hij. Zowel als manier om met zijn eigen trauma om te gaan als dat van een heel volk.

Maurits de Bruijn - Het Marathoninterview

Geweten

Maurits vraagt zich af wat weten en kennis eigenlijk betekent. En wat mensen tijdens de Holocaust wisten. In tijden van genocide wil Maurits met zijn Geweten een vertrekpunt vormen. Voor heel veel Nederlanders vormt de Holocaust cultureel gezien ook een fundament. Vaak wordt gezegd: men wist niks, maar volgens Maurits wisten mensen meer dan we vermoeden. Uit dagboeken blijkt dat zowel Joden als niet-Joden in Nederland inderdaad heel weinig wisten. Maar Maurits denkt dat Joden kennis via ondergrondse wegen verkregen. "Ga je die dan opschrijven in je dagboek? Dat denk ik niet."

Traumagerichte blik

Het idee voor zijn nieuwe boek ontstond bij de manier waarop de Israëlische regering de bevolking amper informeert over de genocide in Gaza. "Er heerst een regering die informatiestromen heel duidelijk probeert tegen te gaan." Hij belicht de kracht van kennis en wat je ermee doet. Ook trauma ziet hij als een vorm van kennis. Het vormt de rest van je leven. Of dat nu fysiek of psychisch is.

"Mensen kijken met een traumagerichte blik naar Israël en Palestina. Dan is de conclusie vaak dat twee getraumatiseerde volken niet anders kunnen dan elkaar pijn doen. Ik vind het echt heel beperkend om te zeggen dat trauma altijd leidt altijd tot daderschap en geweld. Of juist tot ultiem slachtofferschap, wat alles zogezegd vergeeflijk maakt."

"We benaderen dat op een uitvergrote manier, terwijl een trauma iemand nog steeds heel erg gematigd of pacifistisch kan maken. Gelukkig spreken verschillende generaties Holocaustslachtoffers zich nu uit tegen deze genocide. En daar schaar ik me ook bij."

Vacuüm

Het feit dat de aanslag van Hamas wordt geïsoleerd, is pijnlijk, zegt de Bruijn. "We vergoelijken deze aanslag van Hamas. Dit is in een vacuüm gebeurd en moeten we afkeuren." Maar Maurits werd 'gek' van onze leiders. Naast dat Israël carte blanche van ze kreeg, zag hij hoe er niet naar dat verleden werd gekeken. "Je moet altijd kijken het politieke klimaat, maar ook naar de methodes van de bezettingsmacht die het volk onderdrukt."

Met die gevoelens van frustratie en machteloosheid, die ook veel andere Nederlanders voelen ging Maurits schrijven. "Ik heb nog nooit zo duidelijk gemerkt wat schrijven voor mij en anderen kan betekenen. Dat medicijn werkt verslavend, omdat ik daarmee die machteloosheid kan bedwingen."

Gerelateerde podcast

Het Marathoninterview

Het Marathoninterview

Het Marathoninterview

Een traditie sinds 1986: gerenommeerde interviewers en even zo beroemde (of beruchte) gasten laten zich drie uur lang opsluiten in een studio. Om met elkaar te praten over leven, werk en alles dat daaraan voorbij gaat. Verhalen die dichterbij komen dan de waan van de dag ons meestal toelaat. Alle gesprekken zijn terug te luisteren in alle bekende podcastapps.

Ster advertentie
Ster advertentie