Het Amerika van Arnon Grunberg: 'In de VS lijkt alles mogelijk, ook ik ben door die mythe gegrepen'

Amerika als het beloofde land

In de jaren negentig vertrok Arnon Grunberg op 24-jarige leeftijd naar New York voor de liefde. Die hield geen stand, maar desondanks is Grunberg in de metropool gebleven en woont er inmiddels al bijna dertig jaar. "Voor veel mensen blijft Amerika het beloofde land. Er is een hele succesvolle mythe die stelt dat in de VS alles mogelijk is en iedereen daar opnieuw kan beginnen. Die mythe heeft mij ook gegrepen."

Deze mythe doet Grunberg denken aan het iconische nummer Young Americans van David Bowie. "Die Amerikaanse droom blijft overeind staan, ook al is hij al zo vaak onderuitgehaald. Ik ben veel op stap geweest met het Amerikaanse leger in Irak, alle vertalers die ik daar ontmoette zagen Amerika als het beloofde land. Zelf zou ik als Irakees ook liever naar de VS willen dan naar Europa, omdat het in Amerika veel meer in het DNA zit dat mensen vanuit de hele wereld komen", vertelt Grunberg.

Bakermat van de democratie

Het nummer Democracy van Leonard Cohen drijft de spot met het beeld van de Verenigde Staten als bakermat van de vrije wereld en van de democratie. Ook Grunberg betwijfelt in hoeverre deze betekenis vandaag de dag daadwerkelijk nog opgaat voor het land: "Amerika heeft nog wel het systeem van de zogenoemde 'checks and balances', wat inhoudt dat de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht elkaar controleren en beperken om machtsmisbruik te voorkomen. Maar tegelijkertijd is het geloof in de democratische principes minder verspreid dan je zou hopen."

Militaire macht

In zijn muzikale rondreis wil Grunberg het ook hebben over Amerika als militaire macht. De schrijver heeft hiervoor het nummer Camouflage van Stan Ridgway uitgekozen. Dit nummer vertelt het verhaal van een soldaat in Vietnam die in zijn eentje in de jungle terecht is gekomen, om vervolgens te worden gered door een Amerikaanse marinier. "Het staat voor de grote rol die het leger speelt in de VS. Daarnaast zegt het veel over de manier waarop de grote nederlaag van de VS in de jaren tachtig, ook wel 'het trauma van Vietnam', is beleefd. Deze oorlog markeert het einde van de dienstplicht in Amerika", aldus Grunberg.

Leonard Bernstein - Maria (West Side Story)