Mensenrechten onder druk door coronamaatregelen

De genomen maatregelen zijn vaak ingrijpend en gerechtvaardigd om mensen te beschermen. Toch moet goed gepast worden op de mensenrechten die door de jaren heen verworven zijn, niet zomaar opzijgezet worden. "Elke keer dat je er een klein stukje afknabbelt, moet je je afvragen of het nog teruggedraaid kan worden."

Omkeerbare maatregelen

De maatregelen moeten volgens Oudshoorn aan een aantal voorwaarden voldoen: ze moeten tijdelijk zijn (en dus omkeerbaar), strikt noodzakelijk, proportioneel, controleerbaar, transparant en toetsbaar. "Dat is niet overal aan de hand."

In Nederland zijn de maatregelen duidelijk tijdelijk en proportioneel, oordeelt Oudshoorn. In Hongarije valt dat te betwijfelen – president Orban heeft een wet doorgevoerd die hem in staat stelt voor onbepaalde tijd per decreet te regeren, waarbij het parlement buitenspel is gezet. "Van sommige overheden kun je uitgaan dat ze de maatregelen terugdraaien. Hongarije heeft daarin niet de beste track record."

De wet is al aangenomen, maar Amnesty kan druk uitoefenen en lobbyen bij partijen zoals de Europese Commissie en de Nederlandse regering, dat "hier iets aan gedaan moet worden".

Abortusklinieken Texas gesloten

In de staat Texas in de Verenigde Staten zijn plannen om, onder het mom van coronamaatregelen, het recht op abortus in te perken. Abortusklinieken moeten tijdelijk sluiten omdat ze als niet-essentieel zijn bestempeld. "Het is niet oké dat die wetgeving is aangenomen."

Ook de vrijheid van mening komt onder druk te staan door verschillende maatregelen. "Wederom in Hongarije. Op het moment dat je paniek zaait, of fake nieuws verspreidt, staan daar pittige straffen op." In tijden van corona waarin juiste berichtgeving van belang is, klinkt dat niet direct buiten proporties. "Maar degene die hard roepen over het verspreiden van fakenieuws, zijn niet altijd zelf even transparant in het verspreiden van de juiste informatie. Ook als overheden, kijk naar China en naar Rusland."

Zorgen over kwetsbaren

Naast de mensenrechten die in het gedrang komen vanwege maatregelen, maakt Oudshoorn zich vooral zorgen over kwetsbaren in de samenleving. Bijvoorbeeld in de vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden. "Daar zitten 40 duizend mensen in overvolle kampen. Ze kunnen zich niet houden aan de 1,5 meter afstand en de persoonlijke hygiëne is slecht."

Amnesty roept Nederland op om evacuatie van vluchtelingen te faciliteren en aan te sluiten bij het initiatief van de Europese Commissie. De Nederlandse regering heeft aangegeven daar nog niet aan te willen meedoen. Amnesty blijft daarop, met steeds meer partners, die oproep doen. "Er zijn verschillende gemeentes die hebben gezegd we willen het wel doen, Nidos zegt we zijn er klaar voor. We proberen bondgenoten te vinden om dat aan te geven."

"We hebben daar een verantwoordelijkheid in." Oudshoorn doelt niet alleen op de vluchtelingenkampen, maar ook op de situatie in favelas en townships. "We moeten de zorg voor kwetsbaren niet vergeten."

Download de NPO Radio 1 app

Met onze app mis je niets. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1 app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.