Einde van het tijdperk van motorbendes? 'Na het verbod zien we dat het aantal motorclubs toeneemt'

Slechte reputatie

"Door de jaren heen zijn er talloze incidenten geweest bij motorclubs, nog voordat het Openbaar Ministerie überhaupt kon overgaan tot een verbod", legt Sandra van den Heuvel uit. "Eén van de voorvallen, die ook is meegewogen bij de totstandkoming van het verbod op de Hells Angels, vond plaats bij Van der Valk in Blijdorp. Daar raakten de Hells Angels en de Mongols, rivaliserende motorclubs, verwikkeld in een massale vechtpartij waarbij tientallen leden slaags raakten en er zelfs geschoten werd."

Onderzoeker Sjoukje van Deuren legt uit dat 2012 het startpunt was voor de aanpak van motorclubs. Vanaf dat moment werd er een integrale aanpak ingezet waarbij de overheid, gemeenten en politie samenwerkten. "Inmiddels zijn er vier motorclubs definitief verboden: de Bandidos, Satudarah, No Surrender en de Hells Angels", vertelt Van den Heuvel. Ook motorclubs Caloh Wagoh, de Hardliners en Brotherhood Catervarius zijn inmiddels bij de rechtbank of in hoger beroep verboden verklaard. Ze zijn verboden omdat het Openbaar Ministerie deze ‘Outlaw Motorcycle Gangs’ (OMGs) als ontwrichtend voor de samenleving beschouwt en omdat ze de veiligheid van burgers in gevaar zouden brengen.

Onderduiken

In de periode voorafgaand aan het verbod werden meerdere burgemeesters bedreigd. "Ze kregen beveiliging, kogelwerend glas of een saferoom in hun huis geplaatst. Sommige bestuurders moesten zelfs onderduiken of er werd dringend geadviseerd om tijdelijk in het buitenland te verblijven."

Toename in Nederlandse motorclubs

Het verbod lijkt dertien jaar later redelijk effect te hebben gehad, althans als er naar ledenaantallen wordt gekeken. "Bij verboden clubs is het aantal leden afgenomen", stelt Van Deuren. "Mensen zien het als een moment om hun club te verlaten, maar niet iedereen doet dat." Tegelijkertijd blijkt dat er nieuwe motorclubs zijn bijgekomen. "Vanaf 2020, het jaar dat de Bandidos in Nederland werden verboden, zien we een enorme stijging in het aantal Nederlandse OMG’s", vertelt Van Deuren.

Uit het WODC-onderzoek waarbij Teun van Ruitenburg en Sjoukje van Deuren betrokken zijn, blijkt dat het aantal Nederlandse motorclubs vóór het verbod redelijk stabiel was. "Tot 2020 waren er ongeveer vijftien Nederlandse OMG’s. Na het verbod zien we dat aantal stijgen tot 37. Ook als we kijken naar de leden die zich aansluiten bij die nieuwe clubs is dat interessant. Het gaat om een nieuwe generatie mannen die zich kennelijk aangetrokken voelt tot die OMG’s", legt Van Deuren uit. Die nieuwe leden zijn niet per se jonge jongens: "Het gaat meestal om oudere mannen van rond de veertig."

'Waarom zou je lid willen worden van een club die verboden is?'

Volgens onderzoeker Teun van Ruitenburg zijn er verschillende redenen waarom mensen lid willen worden van een motorclub. "Als we kijken naar de gesprekken die we met leden van de Hells Angels hebben gevoerd, dan zien we zeker ook mensen met een oprechte liefde voor motoren. Dat is dus een factor bij de Hells Angels, maar mogelijk ook bij andere clubs." Daarnaast ontstaat er binnen motorclubs vaak een sterk gevoel van broederschap.

Hoeveel leden verboden clubs zoals de Bandidos en de Hells Angels momenteel hebben, is niet duidelijk, omdat de clubs geen openbare ledenlijsten bijhouden, legt Van Deuren uit. "We hebben wel een steekproef gekregen van de politie, en die bestond uit 4800 leden." Opvallend is dat de Bandidos als enige club zijn gegroeid na het verbod. "Dat is opmerkelijk", vindt Van Deuren. "Het roept natuurlijk de vraag op: waarom zou je nog lid willen worden van een club die verboden is?" Op die vraag wil Van Deuren graag een antwoord krijgen. Daarom doet ze een oproep: "Ik hoop dat een aantal Bandidos-leden luisteren en met ons in gesprek willen gaan."

In de nieuwste aflevering van Het Misdaadbureau gaat het verder over motorclubs en de criminele activiteiten waarmee zij zich bezighouden. Onderzoeker Teun van Ruitenburg kreeg zelfs een mailtje van de Hells Angels. Benieuwd naar zijn hele verhaal? Of nieuwsgierig naar wat misdaadjournalist Sandra van den Heuvel nog meer ontdekte in haar onderzoek? Beluister dan nu de nieuwste aflevering van Het Misdaadbureau.