Wat de politiek kan opsteken van ‘onze’ Nobelprijswinnaar

De dringende oproep aan het volgende kabinet, nu ook namens een Nobelprijswinnaar: maak een miljard euro vrij voor onderzoek en innovatie en stop de bezuinigingen. Repareer de gaten die ontstaan zijn en trek extra geld uit voor met name fundamenteel onderzoek. Nederland blinkt namelijk nu vooral uit als het slimste jongetje van de klas wat betreft boekhouden en niet in (fundamenteel) onderzoek. Feringa weet dat het type onderzoek waar hij 25 jaar aan heeft gewerkt amper nog gefinancierd zou worden als hij nu begonnen was. Veel labs kwijnen weg. De hijgerigheid van de politiek van het snelle meetbare resultaat is overgeslagen op het wetenschapsbeleid.

Klimaatakkoord

De oproep kan niet op een beter moment komen. De afgelopen week gaf het Europees Parlement namens Europa steun aan het Klimaatakkoord van Parijs. Een akkoord waar de druktemakers in Den Haag vrij stil over zijn, maar dat de politieke agenda nog decennia gaat domineren. Voorzitter Nijpels van het Energieakkoord geeft al aan dat er een tweede energieakkoord nodig is. En het Planbureau voor de Leefomgeving meent dat het vraagt om ‘revolutionaire beleidswijzigingen’. Maatregelen die zelfs GroenLinks nog niet in het verkiezingsprogramma heeft staan. Hoe we de klimaatdoelen moeten bereiken, is dus een groot vraagteken.

Rond Prinsjesdag werd ook nog een motie aangenomen die het kabinet opriep tot het sluiten van de kolencentrales in Nederland en een verlaging van de CO2-uitstoot van 55% in 2030. Hoe dat precies moest gebeuren, lieten de indieners desgevraagd in het midden. Dat was niet aan hen.

Simpele oplossing

En daar komen mensen als wetenschapper Feringa om de hoek kijken. Zij hebben wél frisse nieuwe ideeën hoe dat bereikt kan worden. Zo broedt deze chemicus al lange tijd op een simpele, maar interessante oplossing. Wat als nu de oorzaak van klimaatverandering, de CO2-uitstoot, juist kan bijdragen aan de oplossing? Het is inmiddels bekend dat je van CO2 in theorie plastics en vloeibare brandstoffen kunt maken, maar het proces is nog niet efficiënt genoeg.

Het idee: een fabriek stoot CO2 uit en vangt deze op. Met zonne- en windenergie splits je de CO2-moleculen in een koolstof- en een zuurstofatoom. Deze combineer je met uit de natuur winbare stoffen als stikstof of waterstof. Vervolgens gebruik je deze synthetische brandstof om bijvoorbeeld de fabriek weer te voeden met energie of je maakt er plastics van. De cirkel is dan rond én groen. Dag uitstoot! Benodigd: slimme katalysatoren, stofjes die de snelheid van de chemische reactie versnellen.

Geen vetpot

Na jaren ploeteren is dit jaar een nieuw lab geopend, het Advanced Research Center Chemical Building Blocks Consortium (ARC CBBC). Daar wordt onder andere gewerkt aan het bovenstaande idee. Bedrijven als Shell en Akzo Nobel dragen bij aan het laboratorium. Maar een vetpot is het niet met tien miljoen euro per jaar. Peanuts.

Dit steekt bleekjes af tegen de kosten die de politiek gereserveerd heeft voor het Energieakkoord. Daarmee is minstens zestig miljard euro gemoeid. Dat geld wordt met name gestoken in bewezen techniek zoals windmolens. Maar er is amper geld voor de ontwikkeling van nieuwe technieken.

Hopelijk weet Feringa politici te inspireren tot ander beleid. Hij leert politici een aantal waardevolle lessen. Juist het toegeven dat je niet alles weet kan nieuwe inzichten opleveren. Denken aan de lange termijn levert meer op dan kortebaanwerk. En met een helpende hand van de chemicus is de natuur steeds meer te sturen. Laat maar komen, dat miljard voor Feringa.