Verplicht DNA afstaan? 'George Orwell had het niet kunnen verzinnen'

Grote DNA-onderzoeken – zoals bij de zaak Nicky Verstappen en Marianne Vaatstra – worden bemoeilijkt omdat veel mensen weigeren mee te werken. Minister Grapperhaus van Justitie wil het daarom mogelijk maken om tegen iemands wil wangslijm af te kunnen nemen. Deze verplichting moet wettelijk worden vastgelegd en geldt ‘indien daartoe een dringende noodzaak bestaat en er sprake is van een zeer ernstig misdrijf,’ schrijft Grapperhaus aan de Tweede Kamer.

Daarmee kan u dus verplicht worden mee te werken als u in de buurt van een ernstig misdrijf woont of u toevallig vlakbij een plaats delict was. Volgens Grapperhaus moet dat wanneer op enig moment het politieonderzoek daar dringende behoefte aan heeft.

'Compleet krankjorum'

Jacques (schuilnaam, echte naam bekend bij de redactie) is veroordeeld voor mishandeling. Hij meldde zich bij justitie, zat zijn straf uit, maar werd jaren later verplicht zijn DNA af te staan. "Toen stond er ineens een bode van justitie voor de deur dat ik DNA moest afstaan. Dat was een behoorlijke schok."

Jacques wist bij zijn veroordeling niet dat hij verplicht kon worden DNA af te staan. "Anders was ik nooit akkoord gegaan met het vonnis, maar had ik gevochten tot ik er bij neerviel."

Zijn grootste bezwaar is dat hij niet wil dat de overheid zijn DNA in handen heeft. "George Orwell had het zelf niet kunnen bedenken. DNA is een unieke code en zegt heel veel over jezelf." Grootste bezwaar om DNA af te staan is volgens Jacques dat hij gelijk ook delen van het DNA van zijn vader en zoon afstaat en zo meerdere mensen hierbij betrekt daarmee meerdere mensen betrekt.

'Geweldig idee'

De moordenaar van Marianne Vaatstra werd na jaren door middel van grootschalig DNA-onderzoek gevonden. Haar vader, Bauke Vaatstra juicht het voorstel van minister Grapperhaus dan ook toe. "Het is een geweldig idee."

Vaatstra heeft zich de laatste jaren veelvuldig ingezet voor het belang van DNA-onderzoeken. Een reden voor mensen om juist tegen die verplichting te zijn is dat mensen niet willen dat hun DNA (blijvend) wordt opgeslagen door de overheid. "We hebben nu een betrouwbare overheid. Het belangrijkste is dat de dader wordt gepakt."

Hielprik

Vaatstra heeft met de moord op zijn dochter op verschrikkelijke wijze ondervonden hoe belangrijk DNA-onderzoek is bij het oplossen van moorden. "Als je er nooit mee te maken hebt gehad, dan denk je er anders over."

Vaatstra wil zelfs een stapje verder gaan. "Laten ze het gelijk afnemen bij de hielprik bij baby's. Dus van het begin af aan. Dan hoor je er nooit meer iemand over en kan de recherche zijn werk doen."