Opgelicht door creditboys: duizenden euro's schuld met telefoonabonnementen

NOS op 3 onderzocht dit fenomeen, dat door betrokkenen creditboys is genoemd. Ondanks scherpere regels gebeurt dit nog regelmatig. Daarom is er nu een nieuw meldpunt: meldpuntcreditboys.nl. Hier kunnen slachtoffers informatie vinden over wat je moet doen als je dit meemaakt.

"Creditboys zijn een soort loverboys die jongeren niet laten prostitueren, maar die ze kredieten laten afsluiten, zoals telefoonabonnementen", zegt Ellen Nieuwenhuijse, de initiatiefnemer van het meldpunt. Zij wil dat het probleem zichtbaar wordt en jongeren voorlichting krijgen.

'Snel geld verdienen'

Jonge mensen (allemaal 18+, want dan mag je pas een abonnement) worden nu met allerlei smoezen verleid om contracten af te sluiten. Soms met de belofte door een nepbedrijf dat ze snel geld kunnen verdienen, soms moeten ze iemand 'helpen'. Daarna worden ze bedreigd of afgeperst om door te gaan.

Vorig jaar zijn de regels voor het afsluiten van een telefooncontract aangescherpt. Daarmee zou het niet mogelijk moeten zijn dat jongvolwassen met weinig inkomen meerdere abonnementen afsluiten.

BKR-registratie

Je krijgt nu een BKR-registratie als je een abonnement afsluit van met een telefoon van meer dan 250 euro. Daarmee zouden anderen, bijvoorbeeld andere providers, dus kunnen zien of je ergens al schulden hebt. Ook moeten verkopers goed doorvragen naar jouw inkomen; of dat in de praktijk gebeurt, is de vraag.

Maar uit navraag van NOS op 3 blijkt dat die BKR-registratie tot vier weken kan duren. In die tussentijd zijn jouw gegevens dus niet bijgewerkt en niet duidelijk voor anderen. En daar gaat het fout: criminele bendes kunnen slachtoffers dwingen heel snel nieuwe abonnementen af te sluiten - als ze dat snel doen, weten andere providers nog van niks.

Providers kunnen namelijk niet zien welke abonnementen iemand al heeft bij een ander.

Dossierkasten vol

Het gevolg: providers krijgen nog steeds zeker honderden zaken per jaar over telefoonfraude onder dwang. Het Juridisch Loket krijgt hier volgens een woordvoerder "iedere dag wel" een vraag over.

Advocaat Sicco van Steenwijk heeft "vier dossierkasten vol" liggen met dit soort zaken. Volgens Sebastiaan van de Kant, ook advocaat, is achteraf moeilijk te bewijzen dat er dwang of manipulatie in het spel is. "Je moet de rechter met iets objectiefs om de oren kunnen slaan om te laten zien dat je dat niet wilde."

De providers zeggen dat ze ook eigen systemen hebben die voorkomen dat jongeren meerdere abonnementen achter elkaar afsluiten. Toch sprak NOS op 3 met jongeren die bij dezelfde provider in een dag of een week tijd meerdere abonnementen kregen. Hoe dat kan, konden we niet verklaren.

Dat er meer moet gebeuren, zien de providers ook. Ze trainen medewerkers op het herkennen van dit probleem en de fraudeteams van de providers werken op dit moment samen aan meer maatregelen. Zo willen ze onder meer lesmateriaal voor op school maken over de creditboys.