Heet, heter, hitteplan: de meest gestelde vragen over de tropische warmte

Wat betekent code oranje?

"Het wordt afgegeven bij kans op extreem weer, zoals hagel, onweer of hitte. Voor hitte geldt dat het minimaal drie dagen 34 graden moet zijn, of twee dagen 36 graden, of één dag minstens 38 graden. Waarschijnlijk geldt een van die criteria nu."

Hoe bijzonder is deze hitte eigenlijk?

"Code oranje geven wij niet vaak uit voor hitte. Pas vier keer eerder gebeurde dat, allemaal in deze eeuw. In 2018, die zomer herinnert iedereen zich nog wel, was het heel warm. In 2019 werd het zelfs 40 graden. Ook in 2020 en 2021 kwam code oranje uit." Dat maakt de huidige situatie volgens De Vries vrij zeldzaam.

Waar komt deze warmte vandaan?

"Vandaag en morgen warmt het hier snel op, dankzij warme, droge lucht uit Zuid-Europa, die via Spanje en Frankrijk komt", aldus De Vries. "Het is daar gortdroog op dit moment, dus die lucht koelt nauwelijks af. Ook de luchtlagen hogerop zijn warm, waardoor het hier snel opwarmt."

Is er sprake van een hittegolf?

"Tot nu toe nog niet", zegt De Vries, "maar vandaag kunnen we regionaal wel een hittegolf krijgen. Of het landelijk zo wordt, weten we pas achteraf." Volgens het KNMI geldt een hittegolf als de maximumtemperatuur vijf dagen lang minimaal 25 graden is, en op drie daarvan tenminste 30. Als dat criterium gehaald wordt in De Bilt, is er sprake van een nationale hittegolf.

Speelt klimaatverandering een rol?

Klimaatverandering speelt zeker een rol, legt De Vries uit: "Een enkele hittegolf toont nog niets, daarvoor heb je lange reeksen nodig. Maar over het algemeen warmt de wereld op, ook Europa en Nederland. De hoogste temperaturen stijgen zelfs sneller dan het gemiddelde. Het aantal warme dagen boven de 25 graden is sinds 1960 enorm toegenomen."

Zegt deze hitte iets over de rest van de zomer?

"Als de grond al droog is in het voorjaar, sta je op scherp. Een hittegolf komt niet zomaar. Als de wind uit het zuiden komt en de bodem droog is, kan de temperatuur in twee dagen flink stijgen. Zolang de droogte blijft, blijft de kans op hittegolven deze zomer groot. Ook in België, Frankrijk en Spanje wordt het zeer heet. De systemen waarmee we hittegolven voorspellen worden steeds beter, en helaas zullen zulke hittegolven waarschijnlijk vaker voorkomen."