Men wil van de isoleercel af, maar het aantal opsluitingen neemt toe: 'Andere aanpak nodig'

Er worden duizenden mensen per jaar in de isoleercellen geplaatst. Het gaat dan vooral om mensen die in de war, psychotisch of agressief zijn, of mensen die voor onrust op de afdeling zorgen. Maar ook suïcidale mensen worden soms preventief in de isoleercel geplaatst.

Vooral met die laatste is Voskes het oneens. "Mensen worden niet beter van het separeren." Instellingen maken de keuze om hen op te sluiten omdat het een prikkelarme ruimte is. "Maar er zijn juist heel veel negatieve prikkels in zo'n isoleercel. Je gaat je daar niet minder suïcidaal van voelen."

Veel dwang toegepast

Laura heeft te maken gehad met de isoleercel. Zij werd opgenomen in het ziekenhuis vanwege een depressie die leidde tot een overdosis. "Er is één situatie die mij heel erg is bijgebleven", vertelt Laura. "Dat gebeurde tijdens COVID, je moest toen in een isoleercel als je getest werd op corona. Ik was net uit de cel, maar toen kreeg ik koorts."

Ze moest terug in de isoleercel: "Maar de cel was zó naar, dat ik direct aangaf er niet opnieuw in te willen. Toen zijn er vijf verpleegkundige binnengekomen, volledig in pak. Zij hebben mij vastgepakt en een aparte ruimte ingewerkt. Daar hebben ze me op mijn buik neergelegd en kreeg ik iets ingespoten. Daarna zijn ze de ruimte uitgegaan en hebben ze mij alleen gelaten."

'Ik voelde me geen mens meer'

Tijdens haar opname in het ziekenhuis had Laura van veel dingen tegelijk last en merkte ze niet goed wat de isoleercel met haar deed. "De grootste klap is later gekomen, toen de rust juist een beetje was teruggekeerd. Toen heb ik ook te maken gehad met PTSS-klachten, ik kon niet in kleine ruimtes zijn en ik heb nu nog steeds last van onverwachte nabijheid van mensen."

Wat volgens Laura het ergst is, is dat wanneer je zo behandeld wordt, je het gevoel van menszijn kwijtraakt. "Ik voelde me geen mens meer en raakte het vertrouwen in de behandeling en mezelf kwijt."

Kale ruimte

GGZ-instellingen willen mensen niet opsluiten, maar toch gebeurt het. De ruimtes zijn kaal met alleen een bed, soms een wc of stoel. "Er zit geen deurklink aan de binnenkant. Je zit dus echt in een ruimte waar het duidelijk is dat je er niet uit kan", legt Voskes uit. "Je kan vanuit de ruimte niet zelf contact leggen met mensen. Dat is wat het zo onmenselijk maakt. We zijn gemaakt op contact, dus je moet in staat zijn om contact op te nemen wanneer jij dat wil of nodig hebt", vertelt Laura.

Volgens Voskes moeten we naar een andere oplossing zoeken. "We moeten niet de eenzame opsluiting voorkomen, maar de reden van de opsluiting. Dus dan hebben we het bijvoorbeeld over de agressie of suïcidaliteit. Op die manier hoeven we de stap tot de isoleercel niet te zetten."