Binnenland
AVROTROS

Nederland bij crisis niet zomaar van het gas af

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Nederland bij crisis niet zomaar van het gas af

Als gebruikers gedwongen moeten worden afgesloten van het gas, is Nederland daar nog niet klaar voor. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn, als door een zware aardbeving voor langere tijd een gastekort ontstaat. Het scenario is te lezen in een vertrouwelijk crisisplan van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Onderzoeksjournalist Marja Sol kreeg het rapport voor EenVandaag in handen, en bespreekt het in de uitzending.

De Tweede Kamer vraagt al bijna een jaar naar een afschakelplan, maar heeft het nooit gekregen. Minister Wiebes gaf eerder aan dat hij gedwongen gasafsluiting bij een calamiteit niet kan uitsluiten, maar in de praktijk zitten daar nog veel haken en ogen aan, zo blijkt uit het crisisplan.

Grote maatschappelijke gevolgen

Volgens het ‘Afschakelplan G-gas’ (Groningen-gas) zijn de maatschappelijke gevolgen groot als er een tekort ontstaat dat niet meer gecompenseerd kan worden met bijvoorbeeld import van buitenlands gas of winning uit andere velden. De Tweede Kamer heeft om een concreet afschakelplan gevraagd voor het geval de veiligheid in het aardbevingsgebied dusdanig in het geding komt dat de gaskraan verder en sneller dicht zou moeten. Ook zou een dergelijk plan Nederland moeten voorbereiden op een gastekort als gevolg van bijvoorbeeld een cyberaanval of een grote storing aan een verdeelstation.

Volgens het crisisplan, dat dateert van januari 2018, moet minister Wiebes bij een tekort beslissen wie er van het gas af moet. Dat gebeurt aan de hand van een Europese prioriteitenlijst. Openbare gebouwen en bedrijven zullen als eerste worden afgesloten.

Met geweld toegang forceren

Het Afschakelplan maakt duidelijk dat gedwongen afschakelen op dit moment zeer ingewikkeld is. Praktisch en juridisch zijn er allerlei belemmeringen. Zo bevindt de gaskraan zich op het terrein van de gebruiker en bij huishoudens vaak achter de voordeur. Als gebruikers netjes hun gasrekening betalen kunnen ze niet zomaar worden afgesloten. "Er zijn op dit moment weinig mogelijkheden om toegang te eisen tot het pand of terrein", valt in het Afschakelplan te lezen. Er zal in dat geval "een functionaris met mandaat en doorzettingsmacht nodig zijn en er moet mogelijk met geweld toegang geforceerd worden".

De Belgische energiedeskundige André Jurres reageert bij Radio EenVandaag op het crisisplan. Hij noemt het nog vrij summier: "Er zal nog veel werk verzet moeten worden door de Nederlandse overheid om het afschakelplan praktisch en vooral juridisch te vervolmaken." Daarbij benadrukt hij, als voormalige oprichter van Essent België, dat Nederland het crisisplan jaarlijks moet testen in samenspraak met gebruikers en energiebedrijven.

Radio EenVandaag

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag, elke werkdag tussen 14 en 16 uur op NPO Radio 1. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.

Ster advertentie
Ster advertentie