Voor ex-gevangenen is 'meedoen in de maatschappij' moeilijker door corona

Het re-integratieproces start al in de gevangenis. Door de coronamaatregelen ziet dat er heel anders uit. "Gevangen hebben al sinds maart geen fysiek contact meer gehad met familie. Alles gaat via Skype", aldus Maduro in Spraakmakers.

Jan-Jesse Lieftink is als advocaat gespecialiseerd in strafrecht en tbs-zaken. Hij ziet zijn cliënten ook bijna niet meer in het echt en als hij ze spreekt, is het telefonisch of via Skype. Dat is niet alleen slecht voor het werk dat hij doet als advocaat: "Het meest sneue is dat je mensen langzaam ziet afglijden in eenzaamheid."

Gevaar op recidive

Voor gevangen is (fysiek) contact met familie, maar ook met hulpverleners van de reclassering belangrijk om het leven buiten de gevangenis weer op te pakken. "De reclassering spreekt mensen ook alleen maar via Skype. Zij moeten nu een inschatting maken, zonder echt te zien hoe iemand erbij zit. Daarmee groeit het gevaar op recidive", aldus Lieftink.

Er zijn gevangen waarbij het re-integratieproces door corona helemaal is gestagneerd, zegt Maduro. "Sommige mensen mogen veel later naar buiten. Dan heeft iemand zich ingesteld op drie jaar gevangenisstraf en dan hebben ze negen maanden langer vastgezeten. Dat doet wat met een mens."

'Alles ligt op z'n gat'

Als gevangen eenmaal buiten zijn, is er geen face to face contact met de reclassering, coaches en andere instanties mogelijk. Daarnaast ligt "alles op zijn gat", zegt Maduro. "Het is minder laagdrempelig om mensen te helpen en mensen kunnen door de maatregelen het leven moeilijker oppakken."

Lieftink noemt het schrijnende geval van een tbs'er die na 25 jaar onder voorwaarden buiten de gevangenis woont. "Hij woont alleen in een flatje, maar kan niet van zijn vrijheid genieten. Hij is te broos om buiten te komen en durft dat ook niet door corona."

Verstandelijke beperking

Veel (ex-)gedetineerden missen sociale vaardigheden. "Het kan zijn dat cliënten heel boos worden op bepaalde instanties. Dat is machteloosheid omdat ze de woorden niet hebben om te zeggen dat ze het niet snappen."

Via Skype en telefonisch wordt alles nog ingewikkelder. "45 procent van de gevangen heeft een licht-verstandelijke beperking." Voor deze groep kan het al lastig zijn een identiteitsbewijs aan te vragen.

Hulpverleners, buddy’s en de reclassering zouden juist in deze tijd vaker contact moeten zoeken met ex-gedetineerden. Maduro: "Je wilt voorkomen dat ze met hun oude vrienden in contact komen. Dan is het kwaad al snel geschied."

Benoem gevangen in persconferentie

Volgens haar is het extra belangrijk om de gevangen ook tijdens hun straf al bij de maatschappij te betrekken. Ze voelen zich nu vaak de "vergeten groep". Het zou helpen als premier Rutte ze bijvoorbeeld als groep noemt in de persconferentie. "Door ze te benoemen maak je ze onderdeel van onze samenleving. Hoe moeilijk we dat soms ook vinden."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.