Sherida's dochter verloor haar zicht door duiveluitdrijving: 'Hele gezicht was verbrand'

Duiveluitdrijvingen

Duiveluitdrijvingen vinden wereldwijd en in talloze geloofsgemeenschappen plaats. "Cijfers zijn er niet", zegt misdaadjournalist Sandra van den Heuvel. "Naar schatting gaan duizenden Nederlanders naar dit soort uitdrijvingen." Omdat deze rituelen vaak in besloten kring worden uitgevoerd, blijft het voor de buitenwereld meestal verborgen dat bepaalde gemeenschappen zich hiermee bezighouden. "Het wordt ook overal anders genoemd", legt Van den Heuvel uit. "In de islam heet het roeqyah en djinn-uitdrijving, in de traditioneel Afro-Surinaamse religie is het een Winti-ritueel, en in Nederland spreken we van een duiveluitdrijving of wordt het soms een bevrijdingssessie genoemd."

"We krijgen bijna wekelijks meldingen van duiveluitdrijvingen", vertelt sekte-expert Arjan van Dijk. Hij ziet vooral een toename in Evangelische kringen in Nederland. "Daar worden zelfs weleens duiveluitdrijvingen gedaan bij autistische kinderen." GZ-psycholoog Jessica Terwiel herkent dit beeld: "Allerlei details aan een kind kunnen aanleiding zijn om te denken dat dit kind gered, verbeterd of gezuiverd moet worden." "Ik heb mensen geholpen die bijna verdronken zijn tijdens uitdrijvingsrituelen of littekens hebben van brandwonden", vertelt Terwiel. "Ze voelen zich al slecht, zondig en bang omdat ze denken dat ze door demonen of duivels bezeten zijn. Dan ga je heel gemotiveerd zo’n ritueel in. Als je het overleeft, en dat gebeurt niet altijd, kom je eruit en is het alleen maar erger geworden. Je bent nog steeds hetzelfde kind, maar je hebt wel een verschrikkelijk trauma opgelopen."

Oren ingeknipt tot 'duivelsoren'

Evelien Vaags belandde vanaf haar achtste samen met haar vader in de Pater Pio-sekte, geleid door Trees P. Zij beweerde via een rozenkrans contact te hebben met de overleden heilige Pater Pio. "In het begin heb je werkelijk geen idee, het was zelfs gezellig", vertelt Vaags. "Daarna werd de sfeer steeds grimmiger. Uiteindelijk wordt je hele identiteit afgepakt."

Trees P. deed ook aan duiveluitdrijvingen. "Ik ben daar zelf gelukkig niet bij geweest, maar ik heb het gelezen in de rechtbankstukken", zegt Vaags. Haar moeder, een psychiatrisch patiënt, werd volgens Trees bezeten door de duivel. "Mijn vader was daar echt van overtuigd", vertelt Vaags. "Niemand zal ooit precies weten wat daar is gebeurd, en mijn moeder kan geen duidelijke verklaring meer afleggen." Wat wel vaststaat, is dat haar oren zwaar misvormd raakten. Ze werden in punten geknipt tot 'duivelsoren'. "Ze is fysiek verminkt en kwam uiteindelijk met ernstige vermagering en wonden op haar lijf in het ziekenhuis terecht", zegt Vaags. "Je gelooft het niet, zeker niet als je eigen vader daarbij betrokken is geweest."

'Mama ik hoor je wel, maar ik zie je niet'

De dochter van Sherida werd twee jaar geleden slachtoffer van een Winti-ritueel: een traditionele Surinaamse wassing om een boze geest te verdrijven. Ze heeft lupus, een auto-immuunziekte met neurologische gevolgen. Na een bacterie die in haar bloedbaan en hersenen terecht was gekomen, moest ze herstellen in een revalidatiecentrum. "Na anderhalve week kwam haar vader langs. Hij dacht: ik doe het even op mijn manier. Maar wij wisten niet wat zijn manier was", vertelt Sherida.

Toen Sherida haar dochter terugzag, stortte ze in. "Ze had heel veel verwondingen, haar hele gezicht was verbrand en het leek alsof het teken van het cijfer acht in haar gezicht stond." Haar dochter was doodsbang. "Uiteindelijk zei ze: 'Mama, ik hoor je wel, maar ik zie je niet.'" Het bleek dat ze door het ritueel ernstig zichtletsel had opgelopen. Nu ziet ze nog maar vijf procent met één oog.

Niet strafbaar 

Ondanks de vaak ernstige fysieke en mentale gevolgen, is het uitvoeren van duiveluitdrijvingen niet strafbaar. "Veel hoogleraren vinden strafbaar stellen te ver gaan, omdat er ook recht op godsdienstvrijheid bestaat", legt Van den Heuvel uit. "Als er echter sprake is van seksueel misbruik, mishandeling of verminking, dan geldt dat als een losstaand strafbaar feit."

Om misbruik en excessen te voorkomen, zouden kerkgenootschappen volgens Paul van Sasse van IJsselt, hoogleraar Recht en Religie aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), duidelijke gedragscodes moeten opstellen. Daardoor wordt voor iedereen inzichtelijk wat een duiveluitdrijving precies inhoudt, wie deze mag uitvoeren en welke richtlijnen daarbij gelden. Daarnaast pleit hij ervoor om bestaande gedragscodes te actualiseren. "Het belang van het kind staat voorop, ook volgens het internationale verdragsrecht, het is belangrijk om dat te waarborgen", stelt Van IJsselt.

De ex-man van Sherida kreeg uiteindelijk één jaar gevangenisstraf, en de 'genezer' die het ritueel uitvoerde vijftien maanden. Trees P. kreeg twaalf maanden cel. "Ik vind het gewoon een lachertje voor hetgeen wat mijn dochter eraan heeft overgehouden", zegt Sherida. "Elke straf die je geeft, zal geen recht doen aan wat er is gebeurd", voegt Vaags toe.

Benieuwd naar het hele verhaal Evelien Vaags over haar tijd in de Pater Pio-sekte? Of ben je benieuwd naar de rest van het verhaal over de dochter van Sherida? Beluister dan de nieuwste aflevering van Het Misdaadbureau in de NPO Luisterapp of op Spotify.