Biograaf over jarige Paul Verhoeven (80): 'Hij wil nog iets toevoegen aan de wereld'

Hard werken

Van Scheers volgt Verhoeven al dertig jaar. In het begin van zijn carrière werd er in Nederland door sommigen laatdunkend gedaan over de cineast van films als Soldaat van Oranje, Basic Instinct en Zwartboek. Van Scheers: "Het begint er al mee dat hij een bèta is in een alfa-wereld. Hij heeft wis- en natuurkunde gestudeerd. En in de jaren zeventig was iedereen hartstikke arty. Daar had hij een beetje een hekel aan, want hij wilde toen ook al hard werken. Zo’n film als Soldaat van Oranje had nauwelijks budget; je moest dus drie keer zo hard werken om het er goed op te krijgen. En zijn films waren dan ook nog een succes, dat was wel een beetje verdacht."

Volgens Van Scheers werden arthouse films in die tijd goed gerecenseerd en werden de films van Verhoeven gezien als plat vermaak. Die tijden zijn veranderd. Van Scheers was erbij toen Verhoeven na de première van zijn film Elle op het filmfestival in Cannes een staande ovatie kreeg van maar liefst zestien minuten. Volgens Van Scheers ging Verhoeven wisselend om met de kritiek. "Ik geloof dat hij vindt dat als je geen weerstand ondervindt, je ook niks goeds kunt maken."

Iets filmen waar ze het nog jaren over gaan hebben

Volgens Van Scheers is een bekende uitspraak van Verhoeven: "Kom, vandaag gaan we iets filmen waar ze het nog jaren over gaan hebben." Iedere film heeft een scène die over de grens gaat en dat is bewust. "Dat is als een single van een album: de etalage van een film."

Welke ontwikkeling heeft Verhoeven doorgemaakt? Van Scheers: "Als je goed kijkt zie je dat hij eigenlijk alle genres onderzoekt. Maar het blijft toch altijd een film van Paul Verhoeven: er is één schokkende scene, in technisch opzicht is hij perfect en Verhoeven is heel goed met acteurs."

Silence of the Lambs

Op dit moment is Verhoeven bezig met het maken van zijn 29e film. Toch zijn er ook zo’n veertig filmprojecten die niet zijn doorgegaan. En Verhoeven heeft zèlf filmvoorstellen afgewezen, waaronder Basic Instinct 2, maar ook de succesvolle thriller Silence of the Lambs. Van Scheers: "Hij dacht dat dat te gruwelijk zou worden. Tja, dat is een misser."

Wat is nu zijn betekenis voor de Nederlandse film? Van Scheers besluit: "Hij heeft het geprofessionaliseerd met films die in budget eigenlijk helemaal niet konden, zoals Soldaat van Oranje, maar die hij met een tomeloze ambitie heeft gemaakt. Hij heeft de Nederlandse film naar een hoger plan getild."