Onderzoeker over pesten: 'Terugslaan werkt niet'

Oldenburg doet al zeven jaar onderzoek naar pesten en hoort om haar heen vaak dat terugslaan de enige oplossing is. Ze snapt dat wel. "Het geeft goed de onmacht aan die mensen die gepest worden weleens voelen", zegt ze. "Maar een belangrijk kenmerk van pesten is dat er een machtsverschil is. De pester is sterker dan het slachtoffer of heeft meer vrienden. Terugslaan is dan best wel een moeilijk advies."

Bovendien leg je de verantwoordelijkheid bij het slachtoffer neer, in plaats van bij de pester of de rest van de klas. Ze vindt dit geen goed signaal. Ook uit onderzoek blijkt overigens dat terugslaan niet helpt.

Straf

Het is deze week de 'Week tegen pesten', waar veel scholen aan meedoen. Oldenburg gaf maandag in Groningen een lezing over pesten, waar ze verschillende misvattingen over pesten besprak. Net als de pester een klap verkopen, werkt ook hard straffen niet, zegt de sociologe. "Pesters pesten omdat ze stoer willen zijn. Als ze gestraft worden, wordt het nog stoerder om door te gaan", aldus Oldenburg.

Je kunt je beter richten op de omstanders, denkt zij. Pesten is een groepsprobleem: ook overige klasgenoten hebben ermee te maken. "Zij moeten zeggen: zo gaan we niet met elkaar om." Je moet de hele klas verantwoordelijk maken voor een goede sfeer. Oldenburg is voorstander van het anti-pestprogramma KiVa, waarbij kinderen leren dat neutraal bij pesten niet bestaat.

Weerbaarder

Een ander misverstand is dat pesten kinderen weerbaarder maakt en dat het daarom juist goed is om mee te maken. Mensen zeggen: uiteindelijk heeft het me op een positieve manier gevormd. Oldenburg wijt dat aan een soort cognitieve dissonantie. "Mensen herinneren alleen de positieve dingen", denkt ze. Mensen die gepest zijn, komen er vaak helemaal niet goed uit. "Uit onderzoek blijkt dat, als je gepest bent, je daar vaak nog heel lang last van hebt", vertelt ze. Ze hebben regelmatig last van angstklachten.

Via onderstaande links is het interview Beau Oldenburg in Nachtkijkers terug te luisteren: