Bijna 300 paspoorten ingenomen van jihadgangers

Dat zei hij in het KRO-NCRV programma De Ochtend op NPO Radio 1. Het intrekken van de paspoorten geldt in de meeste gevallen voor mensen die al in Syrië zitten. In andere gevallen werd het paspoort preventief ingetrokken, zodat voorkomen kon worden dat mensen afreisden.

Meer jihadaanhangers keren terug

Volgens Schoof gaat het in tientallen gevallen om preventief intrekken, maar het blijft moeilijk te zeggen hoeveel jihadaanhangers niet zijn uitgereisd. "Het is belangrijk om mensen te signaleren die in Syrië zitten. Een paspoort kan worden misbruikt om terug te reizen."

Schoof vertelt dat er steeds meer mensen terugkeren uit IS-gebied, omdat de groepering terrein verliest. "De grootste groep is twee jaar geleden teruggekeerd en nu keren ze 'druppelsgewijs' terug. Daar zijn we buitengewoon alert op. Die mensen worden aan de Turkse grens opgevangen, onmiddellijk gearresteerd en begeleid teruggebracht naar Nederland, zodat ze hier voor de rechter kunnen komen. We beschouwen ze als een potentieel risico voor onze nationale veiligheid. Langs die lijn behandelen we ze ook", aldus Schoof.

Volgens de nationaal coördinator zitten er op dit moment ongeveer 200 Nederlandse IS-aanhangers in Syrië en Irak. Schoof: "We verwachten niet dat die allemaal terugkeren. ISIS zal vermoedelijk altijd blijven bestaan, zij het in kleinere vorm. De verwachting is dat sommige aanhangers bij de organisatie blijven in die kleine delen Syrië en Irak waar ze dan nog zitten, of in een ander land. Het kan ook zijn dat men zich opblaast of door de anti-IS-coalitie door bombardementen om het leven komt."

Het is moeilijk te zeggen van hoeveel mensen voorkomen is dat ze afreisden, maar het gaan om tientallen volgens Schoof. "De meeste mensen zitten dus al in Syrië. Het is ook belangrijk om die mensen te signaleren, een paspoort kan worden misbruikt en kan worden gebruikt om terug te reizen." Daarom zijn alle systemen en het Europese Arrestatiebevel belangrijk volgens Schoof.

Veroordeelde terugkeerders

Uit het meest recente dreigingsbeeld van de NCTV blijkt dat er in totaal 270 Nederlandse jihadisten zijn uitgereisd naar Syrië en Irak. Ten minste 44 jihadisten zijn er omgekomen, 40 zijn teruggekeerd naar Nederland.

Uit onderzoek van onderzoeksplatform Reporter 2021 blijkt nu dat van die 40 terugkeerders er slechts 3 zijn veroordeeld voor strijden of trainen in Irak en Syrië. Te weten: Maher H, Jordi de J, en Hicham el O. Op dit moment zitten er zeven teruggekeerde jihadgangers vast, bevestigt Schoof. Er is volgens Schoof onvoldoende bewijs om alle teruggekeerden voor de rechter te brengen.

“De juridische eisen waar een rechtszaak aan moet voldoen, daar voldeden lang niet alle mensen aan. We leven wel in een rechtsstaat en als je onvoldoende materiaal hebt, breng je mensen uiteindelijk niet voor de rechter.", aldus Schoof.

De coördinator doelt dan op de situatie zoals die twee jaar geleden was. Inmiddels is de bewijspositie makkelijker. "Mede door informatie van de AIVD en de NCTV kan de rechter nu beter aannemelijk maken dat als je in het strijdgebied bent geweest, je daar alleen maar kan zijn geweest als je lid bent van een terroristische organisatie. En daarnaast hebben we hard gewerkt aan de strafdossiers van uitgereisde jihadgangers, zodanig dat als ze terugkeren we ook het strafrechtelijke gedeelte kunnen doorlopen."