Is het poldermodel dood? 'Het is het meest effectieve wat we hebben'
- Nieuws
- Is het poldermodel dood? 'Het is het meest effectieve wat we hebben'
Het oer-Hollandse poldermodel rammelt. Het overlegmodel wat jarenlang cao’s en andere sociale akkoorden opleverde, lijkt niet meer te werken. Het pensioenakkoord is geklapt en cao-onderhandelingen in de metaalsector, bij de politie en in het onderwijs verlopen moeizaam. Is de tijd van polderen voorbij?
Sjaak van der Velden, vakbondshistoricus, denkt van niet. ''Dit wordt om de zoveel jaar geroepen als het weer eens wat minder gaat." De focus ligt volgens hem altijd op de mislukkingen, terwijl in duizenden gevallen wel succesvol wordt 'gepolderd'. "Het is het beste en meest effectieve wat we hebben. Bovendien", zegt hij, ''wat moeten we anders?"
On-Nederlands?
Wel is de verhouding tussen werkgevers en werknemers aan het verharden. Deze week nog kwam de FNV verhaal halen op het hoofdkantoor van de FME, de werkgeversorganisatie voor de industriesector. In die sector wil het na maanden overleg ook maar niet lukken een cao-akkoord te bereiken. De FNV sprak van een vreedzame 'sit in' maar toch kwam de politie er aan te pas omdat mensen zich geïntimeerd voelden. 'Franse toestanden' en 'on-Nederlands' schreven de kranten.
Voorheen was een looneis van 3,5 procent al een wild jaar
Deze verharding komt volgens Van der Velden mede door een koerswijziging bij de vakbonden. De organisatiegraad en het aantal leden loopt al jaren terug. Vakbewegingsbreed heeft men in het Akkoord van Wassenaar afgesproken om de lonen te matigen. "De afgelopen jaren was een looneis van 3,5 procent al wild. Nu eist de FNV vijf procent. Dat is een trendbreuk." Na jaren van loonmatiging, onvrede onder de leden en met een aantrekkende economie, is voor de vakbond nu het moment om loonsverhoging voor elkaar te krijgen, zegt Van der Velden.
Walhalla van de polder
Volgens Barbara Baarsma, hoogleraar economie, is de bodem onder het poldermodel overleggen en compromissen sluiten. Die cultuur is nog springlevend. "In Nederland snappen we heel goed dat we alleen vooruitgang kunnen boeken door samen te werken," zegt Baarsma die tevens kroonlid is bij de Sociaal Economische Raad. De impasse in het overlegmodel is volgens haar mede ontstaan doordat men nog te veel vast houdt aan het Akkoord van Wassenaar. "Dat was toen het walhalla van de polder."
Inmiddels is de realiteit anders, zegt ze. ''Na jaren van loonmatiging is er wel ruimte voor loonsverhoging. Deze moet niet alleen komen van de werkgevers, maar ook door aanpassingen in het belastingstelsel.''
Gerelateerd
