Amnesty: Shell betrokken bij marteling, verkrachting en moord in Nigeria

In de jaren 90 heeft Shell een rol gespeeld bij meerdere moorden, verkrachtingen, martelingen en verbrandingen van dorpen door paramilitaire eenheden in het Nigeriaanse Ogoniland, meldt Amnesty International. De organisatie roept Nederland, Groot-Brittannië en Nigeria op om een strafrechtelijk onderzoek naar de kwestie in te stellen.

In de jaren 90 kwamen inwoners van Ogoniland in protest nadat olielekken van Shell enorme milieuschade hadden aangericht. Shell vroeg aan een paramilitaire politie-eenheid om bescherming. Dagen later vielen agenten van deze eenheid het dorp aan. Zij doodden minstens tachtig mensen. Ook werden 595 huizen platgebrand. Shell bleef desondanks de jaren daarna om militaire hulp vragen.

Amnesty heeft duizenden pagina's van interne documenten uit de Amnesty-archieven en getuigenverklaringen doorgenomen. Daaruit blijkt dat Shell het Nigeriaanse leger heeft aangespoord om herhaaldelijk actie te ondernemen tegen de protesten van de Ogoni-gemeenschap. Shell drong bij hoge ambtenaren aan op militaire steun, ook nadat de militaire troepen vele demonstranten hadden gedood, gemarteld of verkracht.

Directeuren op de hoogte

Verder kreeg het leger materiële ondersteuning van het Brits-Nederlandse bedrijf en werd minstens één legeraanvoerder gefinancierd die bekendstond om zijn brute optreden. De directeuren van Shell in Den Haag en Londen waren hier volgens Amnesty van op de hoogte.

Amnesty heeft een dossier samengesteld om een rechtszaak te kunnen starten.

Reactie Shell

Shell spreekt in een reactie de beschuldigingen fel tegen. "We waren geschokt en verdrietig toen we het nieuws over de executies hoorden. Shell heeft de Nigeriaanse regering gevraagd om gratie te verlenen. Dat verzoek is tot onze diepe spijt niet ingewilligd", schrijft het bedrijf in een verklaring.

Volgens Shell zijn de beschuldigingen van Amnesty vals en ongegrond. "De bewijzen zullen duidelijk maken dat Shell niet verantwoordelijk was voor deze tragische gebeurtenissen", aldus het bedrijf.

Nigeriaanse weduwen

In juni dit jaar klaagden vier Nigeriaanse weduwen Shell in Nederland al aan voor medeplichtigheid aan de executie van hun echtgenoot. De vier mannen waren mensenrechtenactivisten die in de hierboven genoemde periode werden opgehangen wegens moord, wat door velen als een schijnproces wordt gezien.

Eerder probeerde een van de weduwen Shell in de VS voor de rechter te dagen. In 2013 oordeelde het Amerikaanse hooggerechtshof dat een Amerikaanse rechter niet over de zaak kan oordelen omdat er geen Amerikanen bij de zaak betrokken zijn.