VO-raad: te veel nadruk op het maken van examens op middelbare school

De manier waarop examens in het voortgezet onderwijs worden afgenomen moet anders, vindt de VO-raad. Volgens de belangenorganisatie ligt de nadruk nu te veel op het maken van examens en te weinig op de inhoud. Daardoor zou de waarde van het diploma onder druk staan.

"Waar examinering het onderwijs zou moeten volgen, is het in de praktijk zo dat het het onderwijs stuurt", zegt voorzitter Paul Rosenmöller van de VO-raad. "Het examen lijkt een doel op zichzelf geworden, in plaats van een middel om in kaart te brengen of een leerling klaar is voor een vervolgstap."

De grote aandacht voor examenvoorbereidingen gaat volgens de VO-raad ten koste van de diepgang in het onderwijs. Ook het eigen maken van vaardigheden, socialisatie en persoonlijke ontwikkeling leiden er volgens de raad onder, terwijl die onderdelen juist belangrijker zijn geworden in het vervolgonderwijs op het mbo, het hbo, de universiteit en in de maatschappij.

Onnodige prestatiedruk

"De druk op leerlingen om op dat ene moment in mei te presteren is onnodig groot", zegt Rosemöller. "Met het flexibiliseren van de examens slaan we een grote slag om het onderwijs te verbeteren." Hij vindt dat er een voorbeeld kan worden genomen aan het beroepsgericht vmbo, waar flexibilisering het mogelijk maakt om beter in te spelen op de ontwikkelingen van leerlingen.

De VO-raad adviseert daarom om het op korte termijn mogelijk te maken op meerdere momenten vakken af te ronden. Op sommige scholen is het al mogelijk om vakken in afwijkende tempo's of niveaus te volgen, maar die komen door de bestaande examenmethodes in de knoop. In het kader van flexibilisering wil de VO-raad ook dat gezakte leerlingen hun behaalde vakken kunnen behouden.

Op langere termijn wil de raad verkennen hoe er bijvoorbeeld meer keuzeruimte kan komen voor leerlingen en minder versnippering in het examenprogramma. Om leren en de algemene ontwikkeling beter te combineren, zou er ook meer gekeken kunnen worden naar het vervolgonderwijs bij het bepalen wat leerlingen nodig hebben. De organisatie adviseert ook te investeren in eigentijdse toetsvormen.