Tantra-meldpunt: misbruikslachtoffers vangen nog steeds bot bij politie

Nog altijd zijn er politiemensen die slachtoffers van seksueel misbruik door tantramassseurs ontmoedigen om aangifte te doen. Sommige zedenrechercheurs hebben onvoldoende kennis over de wettelijke mogelijkheden om dit soort ontuchtplegers voor de rechter te krijgen. Bovendien verschilt de aanpak van de politie van plaats tot plaats.

Dat stelt het Meldpunt Tantra Misbruik in een eindrapport dat de initiatiefnemers Helene Baayen en Caroline Franssen vandaag aanbieden aan de Tweede Kamerleden Vera Bergkamp (D66) en Attje Kuiken (PvdA). "Bij ons zijn zeker twintig vrouwen bekend die zijn weggestuurd en ontmoedigd toen zij aangifte wilden doen", schrijven zij. "Het is een oeverloze worsteling geweest om gehoor te krijgen."

Sinds de start een half jaar geleden kwamen er bij het meldpunt een kleine 100 meldingen van seksueel misbruik binnen, waarvan Baayen en Franssen er 87 als betrouwbaar inschatten. Ter vergelijking: de commissie-De Vries die het seksueel misbruik in de sport onderzocht, ontving 103 meldingen. Voorzitter Klaas de Vries vroeg in zijn eindverslag ook aandacht voor de onderbezetting bij politie, Openbaar Ministerie en rechterlijke macht.

Onvindbaar in politiesysteem

Sinds het afgelopen najaar is de politie wel in beweging gekomen: een tantramasseur uit Rotterdam komt binnenkort voor de rechter vanwege seksueel misbruik. Tegen een ander uit Rhenen loopt nog een strafrechtelijk onderzoek nadat hij vorige maand ruim twee weken had vastgezeten. Tegen beiden is door verschillende vrouwen aangifte gedaan.

Is zo'n aangifte eenmaal gelukt, dan zijn de slachtoffers wél tevreden over de houding en de zorgvuldigheid van de politie. Maar voor het zover is, zijn er klachten van vrouwen die van het ene naar het andere bureau worden gestuurd, belafspraken die niet worden nagekomen en meldingen van vrouwen die later niet meer vindbaar blijken in de politiesystemen. Daarnaast zijn er volgens het rapport slachtoffers die tot op de dag van vandaag bij de politie tegen een muur lopen.

Zelf opzoeken

De NOS heeft contact gehad met drie van die vrouwen. Eén van hen, die aangifte van misbruik wilde doen tegen een tantramasseur uit Breda, kreeg van de politie te horen: "Ik zou niet aan die aangifte beginnen, je hebt geen bewijs."

Een andere vrouw probeerde bijna drie jaar geleden al aangifte te doen tegen de tantramasseur uit Rotterdam die nu voor de rechter moet komen. "Toen werd me nog verteld dat iemand die zo'n man bezoekt, de ontucht zelf opzoekt. Daarom zou een officiële aangifte niet mogelijk zijn. De afgelopen maanden heb ik geprobeerd de rechercheurs te bereiken die de zaak nu wel hebben opgepakt, maar ik ben er niet in geslaagd tot ze door te dringen. Terwijl ik denk informatie over hem te hebben die voor het onderzoek van belang zou kunnen zijn."

Helene Baayen en Caroline Franssen van het meldpunt vinden het vooral zorgelijk dat veel zedenrechercheurs de relevante wetgeving niet goed blijken te kennen. De masseurs in Rotterdam en Rhenen worden aangepakt met een wetsartikel dat ontucht met een cliënt die zich "aan zijn zorg of hulp heeft toevertrouwd" strafbaar stelt.

Maar daar ging een periode aan vooraf waarin sommige slachtoffers de politie moesten wijzen op het bestaan van dit artikel. "En nog steeds blijken niet alle politiemensen op de hoogte", zegt Helene Baayen van het meldpunt. "Die kijken alleen naar verkrachting, wat veel moeilijker is om te bewijzen."

180 praktijken

Tantra is een oosterse stroming die in het westen vooral geassocieerd wordt met seks. De meldingen van de vrouwen gaan over mannen die beloven hen via massages van blokkades af te helpen, maar die vervolgens overgaan tot ongewenste seksuele handelingen.

Het meldpunt schat dat er zo'n 180 praktijken actief zijn in Nederland, met 130 vrouwelijke en 90 mannelijke masseurs. De meldingen gaan uitsluitend over misbruik door mannen.

'Pseudozorg'

De ervaring is dat sommige praktijken nieuwe namen verzinnen voor hetzelfde type behandelingen omdat de term tantra inmiddels besmet is geraakt. Baayen en Franssen waarschuwen ook voor andere vormen van 'pseudozorg'. "Wij hebben meldingen gekregen van ontspanningsmassages waarbij seksuele toespelingen werden gedaan en magnetiseurs die seks onderdeel maakten van hun 'behandeling'."

De twee vrouwen zijn per 1 april gestopt met het opnemen van meldingen, onder meer omdat het werk hen als particulieren boven het hoofd groeide. Zij hopen dat de overheid op korte termijn een breder meldpunt instelt voor de hele 'pseudozorg'.

Reactie politie

Een woordvoerder van de politie zegt het moeilijk te vinden te reageren op een rapport zonder de inhoud te kennen. "Maar in algemene zin herkennen we ons niet in de kritiek die nu naar voren komt." De woordvoerder benadrukt dat een zedenexpert van de politie sinds januari in gesprek is met de initiatiefneemsters. "Zij vormt voor het meldpunt een direct aanspreekpunt bij de politie en ondersteunt waar nodig met informatie. Ook kan het meldpunt bij haar terecht met vragen. Waar nodig heeft deze zedenexpert navraag gedaan naar onduidelijkheden. Een aantal vragen vanuit het meldpunt onderzoekt de politie momenteel nog."

De politie wijst er ook op dat tegen tenminste één tantramasseur al na de zomer van vorig jaar een strafrechtelijk onderzoek is begonnen. Later is dat ook bij een tweede gebeurd. Alle zedenrechercheurs zijn geïnformeerd over de nieuwste juridische mogelijkheden voor slachtoffers die te maken hebben gehad met seksueel grensoverschrijdend gedrag door tantramasseurs. "Ook zijn de zedenafdelingen afzonderlijk geattendeerd op het belang om alert te zijn op meldingen vanuit de tantra-wereld", aldus de woordvoerder.