'Klavers uitspraken over spoedwet ING-topman zijn symboolpolitiek'

In de sportschool, de kroeg of vanochtend bij de koffieautomaat: grote kans dat je het de afgelopen dagen over Ralph Hamers hebt gehad. De salarisverhoging van de ING-topman van 2 miljoen naar 3 miljoen euro houdt de gemoederen flink bezig. Mensen zijn verontwaardigd en daar heeft GroenLinks op ingespeeld: partijleider Klaver zei gisteren in Buitenhof dat hij een spoedwet wil waarmee deze loonsverhoging kan worden tegengehouden.

De salarisverhogingen van bestuurders van grote banken, de systeembanken, moeten als het aan hem ligt vooraf worden voorgelegd aan de minister van Financiën, die de salarisverhoging dan moet goedkeuren. "Het realiteitsgehalte van dit voorstel is zo goed als nul", zegt Jaap Koelewijn, hoogleraar Corporate Finance aan de Business Universiteit Nyenrode, in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is een ondoordacht en overhaast idee. Dit is symboolpolitiek."

Maar daar gaat het niet om, zegt Koelewijn. Want Klavers voorstel laat het gevoel van het publiek zien. "Hij illustreert dat het publiek zich blijkbaar machteloos voelt ten opzichte van het handelen van grote financiële instellingen. Daar kan ik me iets bij voorstellen."

De machteloosheid is volgens Koelewijn niet het enige dat Klaver illustreert met zijn voorstel. "Het inhoudelijke probleem dat ik heb met zijn gedachte is dat hij een link legt tussen de financiële risico's die ING zou lopen en het belonen van Ralph Hamers. Dat verband is niet aangetoond. De financiële crisis is ontstaan door verschillende redenen, waarónder het beloningssysteem van topmannen van systeembanken, maar dat is niet de enige reden."

De hele discussie focust zich nu alleen op het salaris van de bestuurders van systeembanken, zegt Koelewijn. "En daar heb ik moeite mee. We nemen nu klakkeloos aan dat de kredietcrisis is ontstaan door extreme beloningen."

En zoveel effect heeft het niet op de ING-klant, zegt Koelewijn. "Ik heb uitgerekend dat het een dubbeltje kost per Nederlandse klant. ING heeft tien miljoen klanten en moet een miljoen euro extra betalen, dus dat is 10 cent per klant." Het is dus vooral de verontwaardiging, gaat Koelewijn verder. "Je zal zien: na zo'n ophef stappen maar een paar honderd mensen op. De rest van de rekeninghouders moppert en klaagt een beetje en denkt vervolgens: ach, waarom zou ik overstappen als de bank zijn werk doet?"

Minister van Financiën Wopke Hoekstra heeft ook gereageerd op de salarisverhoging. Hij noemde de verhoging buitensporig. Ook dat is symboolpolitiek, vindt Koelewijn. "Er is 21 maart iets met verkiezingen, geloof ik?", zegt de hoogleraar met een knipoog.

Opnieuw aandacht voor oud debat

Het debat speelt al jaren, en krijgt nu weer opnieuw aandacht. Hamers verdient in vergelijking met andere bank-bestuurders inderdaad veel (de topman van Rabobank verdient 1.2 miljoen), maar in vergelijking met het buitenland valt het mee.

"Door alle transparantie worden de salarissen omhoog geduwd. Dat komt ook door het steeds terugkerende argument: als we ze hier geen geld geven, gaan ze wel naar het buitenland." Maar dat is de vraag, zegt Koelewijn. "Je ziet wel dat mensen naar het buitenland gaan. Vooral jonge mensen stappen vrij gemakkelijk over, maar keren ook na een aantal jaren weer terug."

Hoe dan ook, Klavers voorstel gaat het hoogstwaarschijnlijk niet redden. Dus moet er een andere oplossing komen voor het ontevreden publiek. Misschien toch overstappen naar een andere bank? "Dat kan, maar denk dan wel goed na over hoeveel impact zo'n overstap nou écht heeft", sluit Koelewijn af.