Waar komt de winst van Forum voor Democratie vandaan? 'Vooral buiten de Randstad'

In 2019, toen er werd gestemd voor de Provinciale Staten, kwam Forum als grote winnaar uit de bus. Eigenlijk deed Forum het toen in elke provincie goed, maar vooral in het westen, zegt De Voogd. "Toen was Forum de gematigde versie van de PVV. Ze deden het goed in welvarende gemeenten in West-Nederland en Randstedelijke vinex-wijken", vertelt hij.

Inmiddels is dat heel anders: "Nu doen ze het juist goed ver buiten de Randstad: de mijnstreek en – heel opvallend – heel Noordoost-Nederland. Specifiek Noordoost-Friesland, in dorpen waar men van oudsher kritisch is richting de overheid. De 'we zoeken het zelf wel uit'-mentaliteit." Een gematigde versie van de PVV is het daarom electoraal gezien niet meer, zegt De Voogd, maar juist een radicalere versie. De PVV wordt gezien als partij voor afgehaakt Nederland', Forum is misschien wel voor 'nog afgehaaktere Nederlanders', aldus de geograaf.

Ook onder agrariërs lijkt de partij het overigens goed te hebben gedaan. "Daar zit een flinke winst", zegt De Voogd.

'Het zijn dezelfde mensen'

Forum viel op omdat de partij een nieuwe lijsttrekker presenteerde: de relatief onbekende Lidewij de Vos. Journalist Chris Aalberts, die de partij al sinds het begin volgt, is daar wat cynisch over. "Er is niks veranderd bij Forum, er staat alleen iemand anders op de poster. Het is inhoudelijk precies hetzelfde verhaal. Verder zijn het allemaal mensen die al in de Kamer hebben gezien, afgezien van de nummer 7", vertelt hij.

Op de Forum-lijst staan inderdaad veel oude bekenden. Achter De Vos staan vijf mensen met Kamer-ervaring: Thierry Baudet, Gideon van Meijeren, Freek Jansen, Ralf Dekker en Pepijn van Houwelingen. Aalberts ziet de wissel van lijsttrekker vooral als truc: "Lidewij de Vos zegt het zelf ook: we kwamen niet meer buiten onze bubbel, niemand wilde meer met ons praten. Nou, zij heeft in alle kranten gestaan; in het verleden was er toch wat minder bereidwilligheid…"