Is de (Britse) sociaaldemocratie ten dode opgeschreven?

In Europa Draait Door bespraken correspondent Tim de Wit en historicus Arend Jan Boekestijn de toestand van de sociaaldemocratie en een interview en essay van oud-premier Tony Blair.

Onder Jeremy Corbyn scoorde Labour in 2019 de slechtste landelijke verkiezingsuitslag sinds 1935. Onder de nieuwe leider, Keir Starmer, lijkt het niet heel veel beter te gaan. Bij de lokale verkiezingen kreeg Labour enorm op z'n falie, vertelt Tim de Wit in de podcast. "Labour heeft vooral in traditionele Labour-gebieden, het midden en noorden, flink, flink, flink verloren." Bij een landelijke 'by-election' in Hartlepool, een havenstad waar afgelopen 50 jaar altijd voor Labour werd gestemd, werd nu een Conservatieve parlementariër gekozen.

Radicaal naar links

"Veel traditionele Labour-kiezers voelen zich niet meer thuis bij hun eigen partij, terwijl de partij zich generaties lang diep verankerd zat in deze regio's", vertelt De Wit. "Onder Corbyn is de partij radicaal naar links opgeschoven. Corbyn heeft een hekel aan het Britse koningshuis, hij is anti-NAVO, pro-immigratie en bepaald niet trots op de Britse geschiedenis. Het strookt niet met deze kiezers." Boris Johnson weet dit gevoel aan te spreken en stemmers te trekken.

Ook Brexit had ermee te maken, vertelt De Wit. In 2019 was dit het belangrijkste verkiezingsissue en ook nu speelt het mee, denkt hij. Starmer wilde een nieuw referendum en dat wordt door velen gezien als verraad. Ook het feit dat Johnson op economisch vlak wat linkser is geworden, helpt hem. "Veel mensen denken: kan Labour ooit nog een verkiezing winnen? Als ze zich alleen richten op de hogeropgeleide middenklasse, gaan ze het niet redden...", aldus Tim de Wit.

Hoe is Labour te redden? Niemand minder dan Tony Blair ging zich ermee bemoeien. Hij schreef in een essay in The New Statesman dat Labour gesloopt moest worden en opnieuw moet worden opgebouwd. Hij vindt dat de partij weer naar het midden moet. Ook op economisch gebied, zo valt Arend Jan Boekestijn op. "Het jaren 60-marxisme met nationalisaties, dat werkt niet meer, schrijft Blair. En bovendien, zegt Blair, de grootste uitdaging zijn de technologische veranderingen. Die moeten we in goede banen leiden, mensen moeten worden omgeschoold."

Toekomst van Europa

Naast de toekomst van de sociaaldemocratie, werd afgelopen week ook de toekomst van de Europese Unie besproken. In Europa Draait Door discussieerde Arend Jan Boekestijn met de Vlaamse euroscepticus Pieter Cleppe, hoofdredacteur van Brussels Report.

Benieuwd naar de podcast? Hij is te beluisteren op de site van NPO Radio 1 of in je favoriete podcastapp!

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.