Wat drijft christenen in de armen van radicaalrechts? 'Slachtofferschap'
- Nieuws
- Wat drijft christenen in de armen van radicaalrechts? 'Slachtofferschap'
Geert Wilders keek raar op toen in 2011 een groep dominees tijdens een bezoek aan hem voor hem wilde bidden. In de Verenigde Staten zijn dit soort praktijken heel normaal, maar in Nederland zien we het niet vaak. Toch lijken er banden te zijn tussen conservatieve christenen en radicaalrechtse politici, schrijft politicoloog Sander Rietveld in het boek Nieuwe Kruisvaarders. "Ze hebben een gedeeld gevoel van slachtofferschap", zegt hij in De Ongelooflijke Podcast.
#56 - De ‘heilige alliantie' tussen orthodoxe christenen en radicale populisten met Sander Rietveld en Stefan Paas - De Ongelooflijke Podcast
foto: Zembla / Julia Hrudova
Sander Rietveld
Seculiere grachtengordelelite
Veel orthodoxe gelovigen hebben het gevoel slachtoffer te zijn van een elite. "Het idee van: dit was ooit een christelijk land, er was ooit wetgeving dat het huwelijk beschermde. Dat is allemaal verloren verloren gegaan. En dan is er ook nog een seculiere, grachtengordelelite die dat met genoegen opruimt, die laatste kruimels van het christendom."
Dat idee van die elite leeft ook in achterbannen van partijen als de PVV en Forum voor Democratie, die appelleren aan gevoelens dat de elite meer heeft met nieuwkomers dan met het eigen volk. "Het komt uit hetzelfde voort: ze willen ons te grazen nemen en ze hebben geen enkel besef van wat van ons heilig is."
Die gevoelens zijn niet altijd onterecht bij christenen, vindt Rietveld. "Het is niet allemaal alleen maar onzin. Er is veel polarisatie en veel onbegrip over geloven", stelt hij. "Het is zo dat christenen de afgelopen decennia heel veel zijn verloren."
SGP en ChristenUnie
Niet veel christenen stemmen in Nederland PVV of Forum voor Democratie. Uit onderzoek van de EO bleek onlangs dat onder kerkgaande christenen ongeveer 6 procent PVV stemt en 2 procent Forum. Dit is veel lager dan het landelijk gemiddelde (de PVV scoorde bij de recente Tweede Kamerverkiezingen bijna 11 procent en Forum 5).
In andere landen zijn de links duidelijker: "Dan heb je het vooral over Hongarije en Polen, maar je ziet ook in Spanje dat in bepaalde groepen katholicisme en liefde voor fascisme hand in hand gaat", zegt Rietveld. Ook de Verenigde Staten, waarin evangelische christenen massaal op Trump stemden, zijn een goed voorbeeld. Nederland is een vreemde eend in de bijt, zegt Rietveld.
Toch vindt de schrijver dat ook in christelijke partijen als SGP en ChristenUnie invloeden van radicaalrechts te zien zijn, met name in de omgang met de islam. "Zelfs bij de ChristenUnie gaat het over de ‘geestelijke strijd’ tegen de islam. Gert-Jan Segers benadrukt steeds dat de islam veel donkere kanten heeft. Dat zijn in zekere zin ook populistische uitingen", vindt hij. "Het wordt constant geproblematiseerd", vindt hij.
