Rutte, stop nu eens met al die cijfers!

Afgelopen dinsdag herhaalde Rutte tijdens de persconferentie nog maar eens dat het niet goed gaat met de ontwikkeling van de cijfers rondom Corona. En dat wij een reëel risico lopen 'terug te gaan naar daar waar wij niet willen zijn'. Nog maar een keer werd een 'dringende oproep' op ons gedaan om ons te houden aan de afgesproken regels. En we mogen vanaf nu maximaal zes volwassenen thuis ontvangen. Uiteraard met inachtneming van anderhalve meter.

Nieuwe abnormaal

Maar de woorden van de premier worden steeds minder effectief. Collectief vinden we het steeds moeilijker om vast te houden aan het nieuwe abnormaal van afstand houden en het vermijden van groepen. Een belangrijke reden daarvoor is dat de urgentie steeds minder zichtbaar is. En tegelijkertijd wordt de behoefte om ons gewone leven weer op te pakken steeds groter.

Er wordt op dit moment wat mij betreft niet goed nagedacht over hoe de boodschap van de overheid dat het slecht gaat met Corona het beste verteld kan worden. Steeds wordt verwezen naar de oplopende cijfers, maar als het doel is om ons bewust te maken van het gevaar dan zijn op dit moment de cijfers niet het middel om dat voor elkaar te krijgen.

Niet zenuwachtig

Als ik naar het Coronadashboard van de Rijksoverheid kijk, dan word ik daar niet zenuwachtig van. Drie IC-opnames gemiddeld per dag. Tien ziekenhuisopnames en drie positief geteste mensen per 100.000 inwoners. Het kan best zijn dat dit alarmerende cijfers zijn, maar zo voelt het niet. Zeker niet wanneer de grafieken ook niet echt een stijgende lijn laten zien.

Sowieso zijn cijfers over het algemeen niet de beste methode om mensen te overtuigen, omdat cijfers alleen tot de verbeelding spreken als ze extreem zijn en in perspectief worden geplaatst. En de afgelopen vijf weken worden er steeds cijfers gecommuniceerd die op geen enkele manier tot de verbeelding spreken.

Beelden en voorbeelden

Wat dan wel? Beelden en voorbeelden! Laat zien en maak tastbaar dat het fout aan het gaan is. Laat ons voelen dat het gevaar nog steeds groot is. In maart en april waren het de beelden van de wereldwijd uitpuilende ziekenhuizen die ons raakten en duidelijk maakten dat we te maken hadden met een heel groot probleem. Daar was geen dashboard voor nodig. Hoe lang is het geleden dat wij deze beelden gezien hebben? Zelfs vanuit de landen die op dit moment het hardst getroffen worden heb ik al maandenlang geen alarmerende ziekenhuisbeelden gezien.

We horen wel dat dat er in de VS inmiddels 170.000 coronadoden zijn en dat het virus er nog steeds rondwaart maar we zien het niet. Zodoende wordt Corona steeds meer een abstract begrip. Zo weet ik ook dat er wereldwijd 820 miljoen mensen honger lijden maar dit kille feit raakt mij pas echt wanneer ik beelden zie van mensen die honger lijden. Het is triest maar waar.

Ik zou ook veel meer inzetten op de verhalen van de steeds groter wordende groep van mensen die milde coronaklachten hebben gehad maar vervolgens nu al maandenlang lijden aan bijvoorbeeld chronische vermoeidheid. Laat ons zien en voelen dat wij te maken hebben met een virus waarvan steeds meer blijkt dat het grote gevolgen kan hebben die nog niet goed bekend zijn. Laat jongeren verhalen zien van leeftijdgenoten die al maandenlang thuis zitten met onduidelijke klachten.

Tastbaar

Kortom; investeer in het keer op keer tastbaar maken van het gevaar. Hoe beter de overheid daar in slaagt des te beter zullen mensen zich aan de regels houden. Het is geen onwil dat de regels steeds minder nauw genomen worden. Het is de basale menselijke oer behoefte om bij elkaar te komen die het steeds meer wint van de afnemende angst voor het reële gevaar dat dreigt. Een dashboard is heel belangrijk voor de mensen die Corona moeten monitoren maar niet het juiste middel om de bevolking scherp te houden.

Roderik van Grieken is oprichter en directeur van het Nederlands Debat Instituut

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.