Inhalige mens bedreigt Macedonisch Meer van Ohrid

“Sorry, dat we je hier gebracht hebben", roepen de twee milieuridders om beurten. “Wij hebben geen makkelijk werk, jij ook niet”, lacht Sonja.

Vlak voor mijn vertrek naar Skopje heeft het tweetal me meegenomen om het moeras te laten zien. Pal achter het Meer van Ohrid is nog een klein stukje over, vertellen ze. En dat is belangrijk. Als broed- en schuilplaats voor dieren en als natuurlijk filter van het meer.

Niet alleen wordt het moeras bedreigd door de slordige mens, het Meer van Ohrid en het hele natuurgebied er omheen worden bedreigd door de inhalige mens. Om extra toeristen te trekken wil de overheid meer grote hotels en appartementen direct aan de oever laten bouwen. Het liefst met stranden van wit zand, dat moet worden geïmporteerd om een echte mediterrane uitstraling te krijgen.

Investeerders zien dat wel zitten, legt Sonja uit. “Het komt voort uit een jaren 50 inzicht: meer bouwen, meer toeristen, meer geld. Heel kortzichtig, want ze vergeten waarom het meer zo geliefd is bij mensen: vanwege de natuur.” Vladimir: “We hebben hier geen mediterraan klimaat, wij hebben kiezels en grote stenen. Wit zand tast het meer aan.”

Stickers en buttons

Het Galapagos van Europa wordt het Meer van Ohrid ook wel genoemd. Wie over de boulevard loopt, ziet niets van de unieke soorten vissen, slangen en slakken. Die wonen op grote diepte.

Sonja: “Het meer is tenminste 1,3 miljoen jaar oud, heeft zijn eigen ecosysteem gemaakt. Daar mag je niet zomaar in ingrijpen. Hoeveel oude meren bestaan er ook alweer in de hele wereld?” Vladimir: “Tussen de acht en twintig.” De UNESCO heeft het begrepen. De organisatie zette het meer eerder al op de werelderfgoedlijst.

Ohrid SOS hoopt met voorlichting inwoners en toeristen bewust te maken van de bijzonderheden. Via internet heb ik een paar weken geleden al een uitgebreide brochure van ze ontvangen. En er zijn stickers en buttons gemaakt.

Toch is het de vraag of inwoners van Ohrid genoeg van het meer houden om de economische mogelijkheden op korte termijn opzij te schuiven ten faveure van de natuur. “Eerlijk?”, vraagt Sonja. “De bewoners van Ohrid houden heel erg van het meer, maar om de verkeerde redenen. Ze vinden het uitzicht mooi, maar we weten - ook ik niet - vrijwel niets van de geheimen van het meer. Dat is het trieste ervan.” Sonja en Vladimir gaan naar huis.

Ik wil een ticket te kopen op het busstation, maar zover komt het niet. Bij de ingang bedelen taxichauffeurs om een rit. “Voor tien euro breng ik je naar Skopje.” Goedkoop voor een rit die drieënhalf uur duurt. Om mij heen happen anderen ook toe. Ik ga mee met Goran. En ja hij wil euro’s, geen Macedonische denars.

Het duiveltje in mijn hoofd zegt dat ik beter met de bus kan gaan. Of is het mijn wijze ik? Goed dat mijn vader dit niet weet, denk ik op mijn 46ste. Het gemak van de auto en mijn nieuwsgierigheid winnen het. Zelfs als opeens drie jonge mannen plaatsnemen op de achterbank. “Het zijn geen vrienden van me, ze moeten ook naar Skopje.” Goran is een snorder, die zoveel mogelijk omzet wil halen.

“Het leven in Skopje is moeilijk,” zegt Goran. Dat vinden meer mensen. Regelmatig demonstreren leden van de Gekleurde Revolutie en sympathisanten voor het aftreden van president Ivanov. Hij leidt een corrupte regering van ze en investeert hij liever in een huizenhoog standbeeld van Alexander de Grote en een replica Arc de Triomphe dan in werkloosheidsbestrijding, is het idee.

Mijn afspraak die ik met leden van de Gekleurde Revolutie had, is spaak gelopen. In de auto zegt Goran toe dat hij me wel door het centrum wil rondleiden. Hij loopt met me langs gebouwen en beelden met grote spatten verf in alle kleuren van de regenboog. De boodschap van de demonstranten is hard: weg met die corrupte president Ivanov. Maar hun werk ziet er vrolijk uit.

Op een steiger tegen het regeringsgebouw zijn schoonmakers bezig de vlekken weg te poetsen. Als ik ze naar beneden wil roepen, wordt Goran pas echt nijdig. “Hou op”, schreeuwt hij. “Het is hier Macedonië, dat kan hier niet. Straks worden ze ontslagen.”

De bespoten beelden en gebouwen laten Goran koud. “Ik kijk niet naar zulke dingen", zegt hij. "Politiek en demonstreren hebben geen zin. Ik moet zo weg. Geef me vijftig euro voor alles wat ik voor je heb gedaan.” Om zijn tijd af te kopen, mijn tas in zijn auto veilig te stellen en van het gezeur af te zijn geef ik hem dertig. Mijn tas rol ik zelf wel naar het hotel.

Het is nog drie dagen tot Olympia.

Op weg naar Olympia
Acht weken lang tellen we op NPO Radio 1 af naar de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Dat doen we door langs verschillende Europese steden te reizen waar ooit de Spelen werden gehouden, in een estafette van verslaggevers. Deze week: van Sarajevo naar Olympia met Sandra van Steen.