Oktoberfest München: een feestelijke traditie met een donker verleden

Wat hebben Alkmaar, Sittard, Brunssum, Venray en nog heel veel andere Nederlandse dorpen en steden gemeen? Ze vieren allemaal het Oktoberfest. Een soort carnevalesk excuus om alvast vier maanden van tevoren te gaan indrinken. Het verklaart de populariteit van het enige echte Oktoberfest: dat van München. “Dat heeft echter helemaal niets met carnaval te maken, maar met serieus bierdrinken”, zegt Ursula Eymold van het stadtmuseum München, dat dit jaar een tentoonstelling wijdt aan 500 jaar Reinheitsgebot. Volgens dat gebod mocht bier alleen gemout, graan, water en hop bevatten en geen kruiden en vruchten. In München bestaat het Reinheitsgebot overigens al langer: 575 jaar. En ze zijn er trots op.

Minder trots zijn ze in München op het bruine randje aan de geschiedenis van hun stad. Het was in de Duitse bierkelders dat Adolf Hitler zijn fans wierf en een begin maakte met de verovering van Duitsland voor het nationaalsocialisme. “Dronken mensen zijn natuurlijk gemakkelijker te overtuigen”, zegt Anja Otten, tourleider van de Third-Reich tour die 365 dagen per jaar volgeboekt is. “Hitler sprak veel in Het Hofbräuhaus, de beroemdste bierbrouwer en -kelder van München, omdat dat de grootste hal heeft. Hitler was waarschijnlijk de enige die nuchter was op dat soort bijeenkomsten, want hij dronk niet.”

Op de tour door de stad met 20 toeristen uit de meest uiteenlopende landen, valt me op dat de Münchenaren het bruine verleden na de oorlog vakkundig hebben weggepoetst. De geallieerde bombardementen hielpen natuurlijk ook een handje, maar er is nog wel meer te vinden waar menig oudere Münchenaar liever niet aan herinnerd wil worden. Otten: “Liever promoten de Münchenaren hun stad als liberaal, tolerant, en vrolijk. Er is hier decennia gesteggeld over een documentatiecentrum over het nationaalsocialisme. Dat kwam er uiteindelijk pas in 2015.”

Pfoe. Zware geschiedenis. Ik heb er dorst van gekregen.

Op weg naar Olympia
Acht weken lang tellen we op NPO Radio 1 af naar de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Dat doen we door langs verschillende Europese steden te reizen waar ooit de Spelen werden gehouden, in een estafette van verslaggevers. Deze week: van Berlijn naar München met Sander Bartling.