De vaste plek van boeren in waterschappen lost droogte niet op, zegt hydroloog

In de Achterhoek is droogte een groot probleem. "Er komen een paar kleine beekjes vanuit Duitsland", vertelt onafhankelijk hydroloog Gé van den Eertwegh, "maar in principe moeten ze het hier van het grondwater hebben. Neerslagoverschot moet hun watersysteem voeden."

Achterhoek is droge regio

"Het is een van de drogere regio's in Nederland qua weer", legt Van den Eertwegh de oorzaak van de droogte uit. "Het regent altijd minder en er is heel weinig grondwater. Er wordt namelijk te weinig water vastgehouden in dit gebied." Dat zorgt voor problemen.

Volgens hem is drooglegging namelijk nodig voor de landbouw. "Eind februari en begin maart willen veehouders bemesten, maar dan is de grond te nat. Om met machines het land op te kunnen, moet je het water laten weglopen. Weg is weg, het komt niet meer terug."

'Anders gaan boeren'

Wat is dan de oplossing tegen de droogte? "Een structurele herinrichting van het landelijk beleid op twee niveau's", zegt de hydroloog. "Ten eerste het watersysteem, dat moet niet meer in staat zijn om snel water af te voeren in de winter."

Daarnaast moet er naar het landgebruik zelf gekeken worden, stelt Van den Eertwegh. "Als je in de buurt van beken en laagtes bepaalde teelt hebt die gevoelig is voor natte voeten of vroege bemesting behoeft, dan moet je anders gaan boeren. En ja, dat is vrij radicaal. Maar het is nodig."

Geborgde zetels

Elke 4 jaar mogen we, gelijk met de Provinciale Statenverkiezingen, stemmen voor het waterschap. Maar niet alle leden van het algemeen bestuur worden op een democratische manier gevuld. Een aantal stoelen zijn zogenoemde 'geborgde zetels': die gaan naar boeren, bedrijven en natuurorganisaties. GroenLinks en D66 probeerden eerder dit jaar de geborgde zetels helemaal af te schaffen, maar dat is niet gelukt. De Tweede Kamer heeft wel een wetsvoorstel aangenomen waarmee bedrijven hun vaste plek in het waterschap kwijtraken en het aantal geborgde zetels voor de boeren wordt gehalveerd.

Tegengestelde belangen

De hydroloog vindt het een goed idee dat er iets wordt gedaan aan de geborgde zetels voor boeren. Hij vindt dat boeren nu te veel te zeggen hebben. "De agrarische sector heeft zeker zijn invloed."

"Wat je ziet is dat de agrarische sector direct invloed heeft op het waterschap via de geborgde zetels", legt hij uit. Ook gaan mensen die werken in deze sector relatief vaak stemmen, waardoor boeren ook in de partijen goed vertegenwoordigd zijn. "Zolang burgers uit de stad niet gaan stemmen, loopt het zoals het loopt."

Boeren krijgen volgens Van den Eertwegh te maken met tegengestelde belangen en moeten sterk in hun schoenen staan als ze beslissingen moeten nemen die in het nadeel van de boeren zijn. "En dan is er een zeker risico dat er onevenwichtige belangen en afwegingen gemaakt worden ten opzichte van de waterhuishouding, zowel qua waterkwaliteit als waterkwantiteit."