Mensen hebben seks omdat het leuk en lekker is, maar dat leer je niet bij seksuele voorlichting

Joy Delima is onder anderen bekend van de dramaserie Dirty Lines en haar rol in de vijfdelige thrillerserie Rampvlucht over de vliegramp die in 1992 plaatsvond in de Bijlmer. In Volkskrant Magazine schrijft ze zeer openhartig, met humor en kwetsbaarheid over seksueel genot en intimiteit. De columns zijn gebundeld onder de titel Goed komen: Een seksuele queeste.

'Porno en romcoms waren mijn enige voorbeelden'

"Toen ik alles ging samenvoegen voor het boek zag ik dat het een lange zoektocht is geweest", vertelt Joy in Kunststof. "Ik begon niet met schrijven omdat ik dacht iets te gaan vinden. Ik wilde gewoon praten, taboes doorbreken, dat we met z’n allen beter leren communiceren. Ik merk nu, dat ik zelf op een punt ben beland waar communiceren me steeds makkelijker af gaat.

Als ik vroeger bijvoorbeeld seks had met iemand die iets deed wat ik niet zo denderend vond, dan zei ik er niets van. Ik dacht gewoon: ik wacht wel tot we iets anders gaan doen. Dat is heel raar. Je denkt, als je iets niet lekker vindt, waarom zeg je er dan niets van! Maar ik wist gewoon niet hoe ik iemand zou kunnen onderbreken. Ik had ook geen voorbeelden gezien, in films of iets dergelijks."

Nu probeert Joy dat wél aan te geven. "Als je met iemand bent die om je geeft en je respecteert, dan wordt het altijd met open armen ontvangen. Andersom vind ik het ook fijner als iemand het aangeeft. Ik ben nu meer mijn eigen narratief aan het bepalen en ontdekken, in plaats van wat ik vroeger dacht: 'oh, dat is porno, zo zou mijn seksleven ook moeten zijn.' Porno en romcoms waren mijn enige voorbeelden."

'Het gaat niet over wat leuk is'

Haar seksuele voorlichting ging vooral over niet zwanger worden, en geen soa’s krijgen. "Heel angstig eigenlijk. Het gaat niet over wat er leuk is. Terwijl, hoe vaak in je leven heb je nou seks om zwanger te worden? Mensen hebben toch vaker seks omdat het leuk, lekker is. Dat kan het in ieder geval zijn, maar dat leerde ik niet. Ik haalde mijn voorbeelden uit porno. Mijn generatie kon dat al heel vroeg opzoeken op internet, al op de basisschool.

"Je ziet bij porno soms zulke heftige dingen, terwijl je dat nog helemaal niet kunt verwerken; je begrijpt nog niet dat het entertainment is. Ik had dat pas heel laat door. Vulva's die plastische chirurgie hebben ondergaan, gebleekte anussen, nepsperma. Alles is gewoon zo fake. En vooral dat narratief: geen voorspel, meteen penetratie en daar komt iedereen van klaar, en daarna is er geen ruimte voor aftercare. Het is doelgericht. Ik dacht, dat moet ik dus ook kunnen, dat moet ik leuk vinden."

Seksuele voorlichting opbouwen

Joy wil ons de andere kant van het verhaal laten horen. "Ik kreeg pas in groep acht seksuele voorlichting. Op een middag hadden we het heel kort over anatomie en zwangerschap. Terwijl ik al in groep één met jongetjes in de poppenhoek stond en we elkaar bekeken: 'wat heb jij?'. Alle jaren die daartussen zitten!"

Het gaat er niet om dat je kinderen moet leren over seks, maar wel over grenzen. "Als iemand je ergens aanraakt, mag je stop zeggen. De overgang van nul naar 'dit is een penis', naar seks, is te groot. Je moet het opbouwen, spelenderwijs, waarbij het niet meteen gaat over seks, maar wel over de basis van seks, namelijk 'consent'. Je kunt als kind vaak nog geen woorden geven aan dingen, dus ook niet als iemand iets naars met je doet. Je ervaart dat iets niet leuk is, maar je snapt niet precies waarom."

Zonder ongemak

Het zou helpen als we eerder beginnen erover te praten, vindt Joy. Een rustige opbouw die begint bij het leren kennen van het eigen lijf. Seksualiteit komt later. "Ik had op de middelbare school een biologiedocent die heel ongemakkelijk werd zodra het over seks of het lichaam ging. Dan werd ze helemaal rood. Dat was mijn seksuele voorlichting: iemand die het erover heeft en zelf verdwijnt in de aarde, omdat ze er niet over wil praten. Zou het niet mooi zijn als we een vak hadden op school wat daar over ging, met iemand die er echt verstand van heeft, aan wie echt dingen kunt vragen?"