President vliegersvereniging slaat alarm: overlastgevende passagiers ondermijnen de vliegveiligheid

Van verbale agressie tot vechtpartijen en emotionele uitbarstingen: vliegreizen verlopen lang niet altijd rustig. Stegers weet met zijn 23 jaar ervaring als piloot goed hoe één overlastgevende passagier de werkdag van een vliegcrew op zijn kop kan zetten. "En ik heb daar geen harde getallen bij, maar ik hoor aan alle kanten dat het toeneemt", vertelt hij.

Dat is zorgelijk, want onrust tijdens de vlucht vergroot het risico op fouten in de cockpit, aldus Stegers. "Als piloot heb je vaak geen idee wat er aan de hand is, want je zit in de cockpit. Dan word je gebeld door de purser: 'We hebben een passagier die zich misdraagt, het escaleert.' Dan moet je op basis van zijn verhaal een afweging gaan maken: vlieg je door of maak je een noodlanding? In een Boeing 737, waar ik in vlieg, zit je toch maar in een buis van 35 meter met 180 mensen. Paniek is dan echt het laatste wat je wilt."

"Je zit als piloot dan héél geconcentreerd in de cockpit. Normaal gesproken heb je twee piloten in zo'n vliegtuig. Een piloot houdt zich bezig met het vliegen, de ander met de radiocommunicatie. Bij overlast moet één piloot dat allemaal alleen doen, want de gezagvoerder moet communiceren met de cabine en coördineren of en waar een noodlanding nodig is. Daar word je goed op getraind, maar hoe je het ook wendt of keert, je loopt een groter risico."

Oproep

"Het is daarom heel belangrijk dat we naar gedeelde zwarte lijsten gaan", aldus Stegers. Op die manier wordt volgens de VNV-president voorkomen dat structureel overlastgevende passagiers bij verschillende luchtvaartmaatschappijen aan boord stappen.

"Dat is in het belang van de vliegveiligheid, want je hebt als piloot gewoon minder aandacht voor het vliegen als er sprake is van overlast. En dit is ook in het belang van medepassagiers. Zij moeten zich veilig voelen. Ik vind het onuitlegbaar dat iemand die zich in een vliegtuig misdraagt, dat volgende week zo wéér kan doen bij een andere vliegmaatschappij."

Scepsis vanuit politiek Den Haag

De VNV heeft in het verleden al aan de landelijke politiek gevraagd of vliegmaatschappijen zwarte lijsten van overlastgevende consumenten gedeeld kunnen worden met andere vliegtuigmaatschappijen. In 2024 gaf toenmalig PVV-minister Barry Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) echter aan daar weinig voor te voelen.

Hij schreef in een Kamerbrief: "Uit het onderzoek is gebleken dat het delen van zwarte lijsten tussen de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen onderling niet het juiste middel is om het aantal ordeverstorende passagiers terug te dringen. KLM en Transavia delen sinds 2022 de zwarte lijsten met elkaar. Ondanks het delen van de zwarte lijsten is in oktober 2024 het aantal ordeverstorende passagiers met 52 % bij KLM en 168 % bij Transavia ten opzichte van 2022 gestegen. (...) Kortom, de beschikbare data laat niet zien dat het delen van de zwarte lijsten leidt tot een vermindering in het aantal ordeverstorende passagiers."

Stegers kan zich geenszins vinden in die conclusie. "Dit is natuurlijk heel anekdotisch onderzoek", zegt hij. "Ze baseren samenwerking tussen Transavia en KLM. Het feit dat het alsnog toeneemt, betekent bovendien niet dat je minder met die zwarte lijsten moet doen. Je moet juist meer doen. Het is op geen enkele manier aangetoond dat die zwarte lijst voor een toename zorgt. Misschien was de stijging zonder zwarte lijst wel nog groter geweest."

"Daarnaast horen wij vaak bezwaren op basis van de AVG-wet", vertelt Steger. De AVG is een Europese wet die bepaalt hoe organisaties zorgvuldig en veilig moeten omgaan met persoonsgegevens van burgers. Het delen van consumentengegevens zou in het kader van die wet te ver gaan. Volgens Steger is het voorstel van zijn vakbond echter niet in strijd met die wetgeving: "We hebben toch ook horecaontzeggingen en gedeelde lijsten bij benzinepompen? Ik heb het idee dat ze het vooral veel gedoe vinden in politiek Den Haag."