Ruling in the void

Groot voordeel van een demissionaire periode is dat er in ieder geval tijd is om in te werken. Alle fracties hebben klasjes, cursussen en inwerksessies. En, er knallen ook gelijk al debatten op de agenda. Het regent maiden speeches en de bijbehorende felicitaties. Maar, het is vooral nog even zoeken naar waar je het verschil kunt maken richting een demissionair kabinet, terwijl er een paar tientallen meters verderop in de Stadhouderskamer in slow motion geformeerd wordt.

Weinig speelruimte

Veel onderwerpen zijn controversieel verklaard. Zo hoort dat als een kabinet demissionair wordt. Er zijn nieuwe verhoudingen en er mag niet over het graf heen geregeerd worden. Alle ruimte voor de Kamer dus, zou je zeggen: 76 zetels binnenhalen en regelen die handel. Maar dat is buiten de formatietafel gerekend. Want de vier partijen die nu aan tafel zitten, proberen daar een compleet investerings- en bezuinigingspakket in elkaar te timmeren. En dus roepen de Kamerleden van de onderhandelende partijen in koor:

Piketpaaltjes

Wat doe je dan? Dan zorg je ervoor dat je in een zo goed mogelijke positie komt voor als er wel wat te doen is. Dus slaan nieuwe Kamerleden piketpaaltjes, ze proberen een onderwerp te claimen. In de Vaste Kamercommissie Onderwijs is er zo’n jacht om issue-eigenaar te worden gaande. Leraren in het primair onderwijs zijn in actie tegen de werkdruk. En dus gaan Kamerleden heel ver om te laten zien dat ze solidair zijn. Dat gaat zichtbaar in goede harmonie, maar binnen de commissie zorg is meer sprake van strijd. Nieuwkomer Lilian Marijnissen van de SP probeert de grote schoenen van haar voorganger Renske Leijten te vullen en gaat de strijd aan met oudgediende Fleur Agema van de PVV. Voorlopig ‘hoogtepunt’: de dames dienden twee identieke moties in, omdat ze elkaar niet een deel van de schijnwerpers gunden.

Kruimels en pesterijtjes

Is er dan niks te halen? Toch wel, maar je hebt er het demissionaire kabinet voor nodig. Was eerder van diezelfde Lilian Marijnissen een motie verworpen voor extra geld voor ouderenzorg, nu besloot het kabinet onverwacht toch dat er geld bij kon, nog voor dit jaar: 200 miljoen. Het zijn spaarzame succesjes voor een trappelende Kamer. Die kan zich in de tussentijd tenminste nog bezighouden met pesten voor volwassenen. Het is natuurlijk heel leuk om nu de partijen aan de formatietafel vast in de verleiding te brengen met plannen over vaderschapsverlof of het eigen risico. En zo kun je nog wel een paar maanden vullen: “Kijk, daar stemt weer een partij tegen zijn eigen verkiezingsprogramma. Alleen maar omdat ze op het pluche van de Stadhouderskamer zitten.”

Een beetje vechten met de handen op de rug is het dus, voor die nieuwe Kamerleden. Hun eerste functioneringsgesprek gaat er eentje worden met nog wat vraagtekens over hoe deze werknemers in het echt functioneren. Ik zie al bij een aantal nieuwe Kamerleden onmiskenbaar talent, maar een groot deel kan nog niet genoeg laten zien om het nu echt spannend te maken. En misschien mogen zij zich troosten met de gedachte dat jennen, kruimeldieven en primaire piketpalen slaan maar een paar technieken zijn uit het rijke instrumentarium van het Kamerlid. Hun tijd komt nog wel.

Hopen we maar.

Jurjen van den Bergh is politiek duider bij de Nieuws BV op NPO Radio 1 en regelmatig te horen in de rubriek 'Haags Handwerk'.