Column: Waarom Segers durft wat anderen niet durfden

"Zou het voor een tijd als deze zijn?" Zo citeerde ChristenUnie partijleider Gert-Jan Segers het bijbelboek Esther tijdens de algemene beschouwingen van vorig najaar. De vraag die de joodse Esther kreeg van haar oom en mental coach Mordechai. Esther was de uitverkoren bruid van een vreemde koning en kreeg later op die positie de kans om haar volk te redden. Maar daarvoor moest ze wel haar leven wagen. De vraag ‘zou het voor een tijd als deze zijn?’ stelde Segers in de Tweede Kamer destijds aan het kabinet, maar ook aan zichzelf: "Ook aan ons is een bijzondere verantwoordelijkheid gegeven om het goede te doen."

De ChristenUnie is inmiddels de laatst overgebleven partij om VVD, CDA en D66 aan een meerderheidskabinet te helpen. GroenLinks had 'geen vertrouwen' in het gezelschap en weigerde te tekenen voor 'fictieve deals' met Afrikaanse landen om migrantenstromen in te dammen. Ook de SP was niet te vermurwen om een keer verantwoordelijkheid te nemen en te breken met een verkiezingsbelofte: niet met de VVD. En óók bestuurderspartij PvdA weigerde aan te sluiten bij een combinatie die op arbeidsmarkt, zorg en wonen te rechts en te liberaal werd geacht.

Uiteindelijk wilde geen van de linkse en progressieve partijen zichzelf verliezen in een rechts blok. Precies ook de reden waarom D66 zo wanhopig vasthield aan de onwillige SP en PvdA, alles om de ChristenUnie, vooral conservatief op medische ethiek en EU kritiek, maar verder progressief op vluchtelingen, klimaat en sociaal beleid, buiten de deur te houden.

Niet omdat Pechtold een hekel heeft aan christenen, het is uit electoraal lijfsbehoud. Pechtold is de partijleider die ooit na verantwoordelijkheid te nemen met VVD en CDA in 2006 overbleef met slechts drie blauwe bankjes. En de PvdA wil niet nog verder onder de historische ondergrens van negen zetels zakken.

Waar de angst voor electoraal verlies andere partijen verlamt, blijft Gert-Jan Segers geloven in de titel van zijn boek: 'Hoop voor een verdeeld land.' Is hij niet bang voor zetelverlies bij de volgende verkiezingen, als deze formatie dreigt te lukken? De geschiedenis is niet mild voor de onderliggende partij. "Vanwege die geschiedenis niets doen, is geen optie", zegt Segers. "Dat soort angst voor iets wat mogelijk zou kunnen gebeuren, verlamt alles. Voorkomt ook dat je mogelijke goede dingen kunt gaan doen."

En dus schuift hij dapper aan. Niet alleen Pechtold heeft wat te verliezen, ook Segers loopt risico’s als zijn kleine confessionele partij moet meedoen met de grotere jongens. Asscher zag het al niet zitten met negen zetels, hij wel met vijf? Segers zal in elk geval in de Tweede Kamer blijven om als politiek leider het profiel van de partij te bewaken, een leerpunt van het kabinet Balkenende-Bos-Rouvoet.

De vraag is of het gaat lukken. Of ze eruit gaan komen, en of de ChristenUnie dan herkenbaar kan blijven. Niet iedereen uit die achterban heeft daar vertrouwen in. Waar Segers mild blijft voor Alexander Pechtold, en terwijl al het venijn al is weg gegeten in een Haags Indisch restaurant, kijkt een deel van de ChristenUnie achterban wel degelijk met argusogen naar de liberalen van D66. Als het al lukt, wordt het dan geen vechtkabinet?

Wellicht dat Gert-Jan Segers ook andere woorden van de bijbelse koningin Esther wil herhalen: "Kom ik om, dan kom ik om."

Dan verliest hij maar wat. Een ontroerende column van Segers geschreven als ode aan oud PvdA leider Diederik Samsom laat zien hoe hij in de wedstrijd zit. 'De kracht van het compromis' en ‘hoopvolle samenwerking’ mag wat kosten. Het kostte Samsom uiteindelijk het partijleiderschap en de PvdA een historische vernedering.

Maar de ChristenUnie is een partij waar mensen geloven dat nederigheid een deugd is, het kleine wordt geëerd en geven beter is dan nemen. Met zo'n grondhouding durft Segers wél stappen te zetten naar een onzekere uitkomst. Hoe het afloopt is afwachten.

De bijbelse koningin Esther is in ieder geval uiteindelijk niet omgekomen.

Bertine Moenaff is politiek redacteur bij Dit is de Dag