Van Agt: ‘Nou wordt het gesprek wel heel serieus hè, wilt u dat?’

'Het is een interessante tijd om in te leven. Buitengewoon interessant, zeker. Maar het is ook een tijd waarvan ik best begrijp dat die voor veel mensen verontrustend is.'

Over president Trump

'Je moet jezelf nooit helemaal van het toneel praten, maar laten we wel wezen. Wat doet het er toe wat de premier van Nederland zegt tegen de president van het allermachtigste land ter wereld? Dat kan de premier beter overlaten aan de Europese Unie en daarin zijn partijtje meeblazen, zodat de Unie de goede melodie voortbrengt.'

Over klimaatverandering

'De situatie met moeder aarde is veel ernstiger. Als we zo doorgaan deze aarde uit te putten van zijn hulpbronnen, van zijn rijkdommen. Dan zal deze planeet over x generaties – dat kunnen er vijf of misschien wel 10 zijn – nauwelijks meer bewoonbaar zijn. Daar gaan we naartoe. We zijn deze aarde totaal aan het vernielen. We zijn bezig met een gigantische vervuiling, waarbij het zelfs zover gekomen is dat er nu al gesproken wordt over grootscheepse vervuiling van oceanen. Waren die vervuilbaar? Dat hadden we nooit gedacht.'

Dit waren overigens nooit thema’s toen u premier was, die bovenaan uw agenda stonden?

'Nee niet alleen aan die van mij, maar ook van anderen niet. Enkele zieners begonnen de eerste waarschuwingssignalen aan te heffen. De club van Rome bijvoorbeeld, vroeg in de jaren 70’. In de jaren van het kabinet Den Uyl, die mij vooraf gingen. Maar die eerste signalen werden nauwelijks serieus genomen. Ook ik had die visie niet. Ik was nog niet zo zeer in somberheid gehuld als nu tal van mensen in het bestuur en in de wetenschap vooral ook, nu wel zijn geworden.'

Juliana en Beatrix

'Vriendelijk voorkomend, dat waren ze beide. Maar je moest bij haar dochter enorm veel beter opletten. Juliana praatte gezellig een eind met je weg en dat voelde al tamelijk snel comfortabel aan, maar bij Beatrix was het werken geblazen, jazeker, wat dacht je. Die had altijd een lijstje klaar van moeilijke vragen, belangrijke kwesties die aan de orde waren of zouden komen. Die nam je dus een soort verhoor af, dat was niet de bedoeling, maar ze wilde het naadje van de kous weten. Dus je kon niet wegleuteren en dat deed ik soms wel want ik wist ook niet alles, lang niet! En vooral aan het begin niet, dus zo nu en dan verzon ik wat. Beatrix tekende dat allemaal op in een boekje en dus ging het wel eens dat ik een paar maanden over hetzelfde of een aanverwant onderwerp te spreken kwam en dan dingen beweerde en dat de koningin in dat boekje begon terug te bladeren en zei: “ja maar in april zei u over dit onderwerp, ik kan dat niet zo goed met elkaar combineren.” Nou dan zal ik je zeggen, dan is het peentjes zweten voor de minister.'

Van Agt is inmiddels 86 jaar, maar voelt zich nog goed. Hoewel zijn geheugen hem wel af en toe in de steek laat. Dat is ook één keer tijdens het gesprek te merken. 'Dit is interessant. Nu val ik voor het eerst door de mand en het zou nog wel een paar keer kunnen gebeuren voor wij klaar zijn, omdat mijn geheugen soms lacunes begint te vertonen. Tijdelijk dan want ik weet het over een half uur wel.'

Lees ook: Van Agt twijfelt over stem op CDA