Fragment

Cinema OVT: One flew over the cuckoo's nest

  1. Fragmentenchevron right
  2. Cinema OVT: One flew over the cuckoo's nest

Het was in de tijd van de anti-psychiatrie dat de film furore maakte. Want One flew over the cuckoo’s nest bewees hoe verdorven en anti-humaan het klassieke psychiatrische instellingswezen zou zijn. Patiënten in een inrichting waren geen mensen, maar onderdrukten in een soort concentratiekamp dat ten onrechte de naam kliniek droeg.  Dat ongeveer was het gevoel in de jaren zeventig.
En dat is ook het thema dat het verhaal dat de film uit 1975 draagt. Een patiënt -- Jack Nicholson -- die zich als geesteszieke voordoet om gevangenisstraf te ontlopen, komt in een kliniek terecht, waar de hoofdverpleegster iedereen tiranniseert. Ze deelt straffen uit voor kleine vergrijpen en laat zwaardere gevallen bestraffen met elektroshocktherapie en lobotomie -- een hersenoperatie om psychische stoornissen te verhelpen. Want er mag geen twijfel bestaan over wie er in de kliniek de baas is, dat is zuster Ratched. Uiteindelijk ontvouwt zich een drama met alleen maar verliezers: de opstandige patiënt verandert na behandelingen in een kasplant en de zuster verliest na een half geslaagde wurging haar stem. Alleen de Indiaan in de inrichting, weet uit de kliniek te ontsnappen. Eind goed, al goed voor Native America, maar verder voor niemand dus.
De film wordt besproken door psychiatrie-historica Gemma Blok, acteur Viktor Griffioen en filmjournalist Floortje Smit.