Onze verre voorouders konden waarschijnlijk al efficiënt rechtop lopen

Van twee vroege familieleden van de mensachtigen (de Australopithecus en Ardipithecus ramidus) was het al bekend dat ze op twee benen konden lopen. Maar onder wetenschappers bestaat er veel discussie of ze dit wel zo efficiënt deden. Liepen ze echt met een rechte rug zoals de mens? Of deden ze het op een veel minder elegantere manier, zoals de bonobo, chimpansee, of gorilla? Onze naaste verwanten kunnen immers wel even op twee benen wandelen, maar ze gebruiken liever toch hun vier ledematen als ze op de grond zijn.

Om deze vraag te beantwoorden vergeleek een nieuwe studie de bewegingen en anatomie van mensen met die van verschillende primaten. Het heupgewricht blijkt volgens de resultaten een cruciale rol te spelen. Hoe minder dit gewricht van nature in het lichaam doorgebogen is, hoe beter je er rechtop mee kunt wandelen (maar hoe minder goed je naar boven kunt klimmen en je dus minder aangepast bent aan het bomenleven). Toen de onderzoekers met deze kennis naar de anatomie van de uitgestorven mensachtigen keken, bleek dat deze laatste waarschijnlijk ook al erg efficiënt rechtop konden lopen, ondanks het feit dat ze nog lange vingers en lange tenen hadden.

We praten met Belgisch functioneel morfoloog Peter Aerts (Universiteit Antwerpen). Hij was als enige Nederlandstalige bij dit bijna uitsluitend Amerikaanse onderzoek betrokken.