'Vrouw is ideale spion, niemand verdenkt haar'

Ze herschreef de geschiedenis en kwam er bij toeval achter dat dat nodig was. Cultuurhistoricus dr. Nadine Akkerman ontdekte in haar historische speurwerk zo’n zestig (!) vrouwen die in de 17e eeuw in Groot Brittannië belangrijke politieke spionnen waren.

"Ik deed onderzoek naar de Winterkoningin en stuitte bij toeval op brieven die zij via Brussel verstuurde", zegt Akkerman, cultuurhistoricus en letterkundige verbonden aan de Universiteit van Leiden. "Deze vrouw werkte in een postkamer en heeft de brieven van de Winterkoningin niet alleen verstuurd maar ook geopend en gelezen en zo gevoelige informatie doorgespeeld. Toen ik daar achter kwam was ik meteen gefascineerd. Ik ben toen gaan lezen over de spionagegeschiedenis en dan zie je dat daar helemaal geen vrouwen tussen zitten", zegt Akkerman.

Inferieure wezens

Vrouwen werden in de 17e eeuw niet voor vol aangezien. Het was de perfecte dekmantel voor spionageactiviteiten. "Vrouwen behoren niet te bespioneren. Liegen en bedriegen, dat past niet bij een dame", zeg Akkerman.

Omdat ze niet verdacht waren konden ze ongestoord hun gang gaan. En dat heeft ze geen windeieren gelegd. "Zeker in die eeuw waren vrouwen betere spionnen dan mannen. Er werd over vrouwen gedacht dat het inferieure wezens waren, die sowieso niet politiek konden nadenken. Als er dan een brief kwam met een vrouwelijk handschrift werd er gedacht: er zal wel iets huishoudelijks instaan, of familieroddels."

Geschiedenis herschrijven

Het feit dat Akkerman door haar speurwerk in archieven zestig vrouwelijke spionnen heeft gevonden betekent ook dat de geschiedenis op dit vlak onvolledig was. "In de periode zelf werden vrouwen niet verdacht omdat ze niet gezien werden en latere historici hebben dat in feite geloofd. Zij hebben ook gedacht dat vrouwen niet politiek actief waren."

Door de geschiedenis met een patriarchale bril te bekijken is deze dus maar eenzijdig belicht. "We zeggen wel dat we leren van de geschiedenis maar als de geschiedenis slechts voor de helft beschreven is, is het een onvolledig beeld", aldus Akkerman.