'Sancties opleggen aan landen is zinloos'

En nou moet het maar eens afgelopen zijn. Zoiets moet de Canadese minister van Buitenlandse Zaken hebben gedacht toen ze twitterde over de gruwelijke mensenrechtensituatie in Saoedie-Arabie. Moeten westerse landen zich wel zo streng en kritisch opstellen? Kritiek mag altijd. Maar volgens dr Steven Brakman heeft het opleggen van sancties aan stoute landen vrijwel nooit effect. 
Daarnaast kun je betwijfelen of zo’n tweetje effect heeft. "Niet zo'n zinvolle actie van deze minister", zegt Brakman, hoogleraar Internationale Economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Want ze krijgt weinig bijval van andere westerse leiders. Die branden hier hun vingers niet aan."
Duidelijke streepWaarom oliestaat Saoedie-Arabie zo krampachtig reageert op dit twitterberichtje? Omdat ze een duidelijke grens willen stellen, zegt Brakman. "Deze kroonprins, Bin Salman, wil best zijn land hervormen. Hij geeft sommige vrouwen het recht om hun rijbewijs te halen en trekt zijn traditionele kleding uit als hij op bezoek gaat in Londen. Maar het tempo van deze hervormingen bepalen ze daar graag zelf. Dus óf hij is zwaar overspannen, óf deze kroonprins wil hier een duidelijke streep trekken."
NihilDe vraag is wat je dan moet beginnen tegen dit soort uitingen. "Sancties zijn zinloos", betoogt Brakman. "Er is veel internationaal onderzoek gedaan naar de effecten van sancties tegen specifieke landen. Zelfs als aan alle voorwaarden van goede sancties wordt voldaan, dan nog is het effect vaak nihil. Alleen de restricties tegen Iran, daarvan zou je kunnen zeggen: die hebben enig effect gehad. Het land heeft immers nog steeds geen atoombom kunnen bouwen…"