"Zaadballen zijn een sociaal construct"

Sinds #MeToo domineert de discussie over de verhoudingen tussen mannen en vrouwen de media. Dankzij rapper Boef kwam daar deze week nog een schepje bovenop, 's lands media berichtten uitgebreid over de denigrerende uitlatingen die hij deed jegens vrouwen. Wie denkt dat we deze discussie tijdens de jaarwisseling met het vuurwerk naar het verleden hebben geknald, heeft het mis.

Door zijn Kech-uitspraak ziet Boef een deel van zijn inkomsten verdampen, en dat roept enig medelijden op bij dr Kelder en microbioloog dr. Rosanne Hertzberger. “Wel een beetje kleutertaal”, zegt Hertzberger. “Ik had ook een beetje medelijden met hem. Die jongen zit toch in een bepaald soort hoekje waarin je indruk moet maken. Maar zoiets zeg je niet over vrouwen die naar een club gaan.”    

Rosanne Hertzberger heeft medelijden met rapper Boef. "Die jongen zit toch in een bepaald hoekje waar je indruk moet maken." Mannen en vrouwenTijd voor een rationeel gesprek dus over wat er wel en niet kan op het gebied van mannetjes en vrouwtjes. Is het evolutionair en biologisch bepaald dat mannen dominant zijn en vrouwen ondergeschikt? En moeten vrouwen dit dan accepteren of mannen dit vooral negeren?

Simpele seks

Terug naar het begin der tijden. Natuurlijk zijn er door de jaren heen heel veel wetenschappelijke onderzoeken gedaan naar de verschillen tussen mannen en vrouwen. Volgens Hertzberger is de ellende begonnen ergens halverwege de geschiedenis van het leven op aarde.

Vroeger bestond het leven slechts uit eencelligen, die door dr. Hertzberger veelvuldig worden bestudeerd. Die planten zich op een eenvoudige en uiterst productieve manier voor, namelijk door zichzelf te klonen. Ouder en kind zijn dan identiek. Voor deze voortplanting is geen partner nodig en dus ook geen seks: lekker ongecompliceerd. “Seks hebben is natuurlijk een enorm verlies. Als je seks moet hebben, raak je elke keer de helft van je genetica krijt als je je voortplant."  Hertzberger bestudeert voornamelijk bacteriën en die planten zich op een eenvoudige en uiterst productieve manier voor, namelijk door zichzelf te klonen. Al het genetisch materiaal gaat dan direct van ouder naar kind. "Evolutionair gezien is seks heel lastig uit te leggen.”

Testosteron Rex

Er is één stof die een hele belangrijke rol speelt in het bepalen of mensen mannelijk of vrouwelijk zijn: het hormoon testosteron. Dit hormoon zorgt er bijvoorbeeld voor dat een foetus zich gaat ontwikkelen tot een jongetje. Het is een heel krachtig hormoon dat sterk verbonden is met de ontwikkeling van mannelijke eigenschappen. Dat wil niet zeggen dat vrouwen geen testosteron aan kunnen maken, maar wel veel minder.

Plat gezegd zou je dus kunnen zeggen dat de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen hun oorzaak hebben in testosteron. De Amerikaanse publiciste Gordelia Fine heeft hier een boek over geschreven dat Testosteron Rex heet.

Hiermee bedoelt ze dat idee dat de verhoudingen tussen mannen en vrouwen een biologische oorsprong hebben. Omdat deze theorieën verbonden zijn met het hormoon testosteron, noemt zij dit idee ook wel: Testosteron Rex. Fine verwerpt in dit boek dit idee dat alles een natuurlijke oorsprong heeft. “De zaadballen zijn een sociaal construct”, citeert Rosanne Hertzberger de schrijfster.

“Vervolgens laat ze telkens weer op een hele overtuigende manier zien dat de situatie waarin je zit bepaalt welk hormoon je aanmaakt. Als mannen in een hele machtige omgeving zitten maken ze meer testosteron aan. Datzelfde geldt voor vrouwen.”

Matriarchale samenleving

Jort Kelder schetst vervolgens een samenleving waarin vrouwen steeds meer belangrijke posities vervullen: een matriarchale samenleving. Hertzberger: “waar zie jij een matriarchale samenleving, Jort?” Om toe te voegen dat er nog lang geen evenwicht bereikt is en dat het in haar ogen nog lang niet zo ver is dat vrouwen een dominantere positie innemen dan mannen.