'Dat Nederlanders eigengereid zijn is een mythe'

Op dringend verzoek van de premier dient u zich te gedragen. En vervolgens hoor je overal dat wij Nederlanders daar te eigenwijs voor zijn, wat weer wordt onderstreept door beelden van hossende jongeren in een café.  Maar klopt dat? “Het idee dat Nederlanders heel eigengereid zijn is voor een groot gedeelte ene mythe”, zegt professor Will Tiemeijer in dr Kelder en Co. 

Will Tiemeijer is hoogleraar gedrag en beleid aan de Erasmus Universiteit en is verbonden aan de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. “Hebben wij Nederlanders een gedragsprobleem?”, vraagt Jort Kelder.

Braaf volkje
“Nee”, antwoordt Tiemeijer. “Nederland is maar een van de vele landen waar de cijfers stijgen dus het kan nooit alleen maar een kwestie zijn van hoe wij ons gedragen. Maar we kunnen er met gedrag wel wat aan doen.” Maar als je de media moet geloven vinden we onszelf te eigenwijs om keurig in de pas te lopen. 

“Nederlanders hebben de neiging om zichzelf te zien als een vreselijk eigengereid en zelfstandig denkend volk. Maar als je de sociologie erop naslaat zijn we zo conformistisch als wat. En dat is misschien maar goed ook want we wonen in een heel klein landje dus het is wel handig als we een beetje rekening houden met elkaar”, vervolgt Tiemeijer. 

“Het idee dat Nederlanders heel eigengereid zijn is voor een groot gedeelte ene mythe. De meeste Nederlanders zijn erg conformistisch. Laten we dat maar gewoon vergeten dat bijzondere volkskarakter van ons”, zegt Tiemeijer. Het beeld dat we van onszelf hebben strookt dus niet met de feiten.  

“Heb jij cijfers?”, wil dr Kelder weten. “Het hangt er een beetje vanaf welke vraag je stelt”, zegt Tiemeijer. “Maar eigenlijk bij de standaard gedragsmaatregelen (handen wassen, afstand houden etc.) zegt 80-90 procent van de bevolking dat ze dat goede maatregelen vinden en dat ze zich er graag aan houden.”

Bij de vraag of het kabinet de crisis goed aanpakt zie je de steun wel teruglopen, maar dat is eerder een vertrouwensvraag dan de vraag of mensen zich achter de maatregelen scharen.  Volgens professor Tiemeijer wordt er veel te veel nadruk gelegd op die kleine minderheid die het niet goed doet. Vooral de media heeft de neiging om te weinig context te brengen en te veel de nadruk te leggen op de negatieve excessen. 

“Dat ene café in Den Haag waar het mis ging. Dat is maar één café, die beelden gaan dan in de media de hele wereld over en iedereen is verontwaardigd, maar het maar één café.”

Extremisme
Hoe zit het dan met het rapport van de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid, die stelt dat de kans op radicaal geweld, met name uit extreemrechtse hoek, toeneemt? Dat zegt toch ook iets?”, vraagt Jort Kelder. 

“Het is goed dat ze daar op letten en het valt op want het is groot nieuws. Maar over hoeveel mensen hebben we het nu? Het zijn er zoveel dat de NCTV het kan beschrijven, maar het is echt een hele kleine fractie. En helaas heb je altijd van dat soort mensen aan de extreme kant.”

“De overgrote meerderheid van de Nederlanders wil graag het goede doen, dat lukt niet altijd, maar de intenties zijn bij bijna iedereen goed”, besluit de professor.