Een minister sluipmoordenaar noemen, mag dat?

Thierry Baudet kreeg deze week op zijn kop van Kamervoorzitter Khadija Arib omdat hij minsiter Carola Schouten een sluipmoordenaar van de agrarische sector noemde. Wat mag er wel en niet gezegd worden in het parlement. “Vroeger werd onwenselijk taalgebruik geschrapt uit de Handelingen en kwamen ze ook niet in de pers”, zegt Peter Bootsma in dr Kelder en Co.

Je kan niet zomnaar alles zeggen in het parlement, je dient beschaafd en hoffelijk met je collega’s en vooral met leden van het kabinet om te gaan. Het is dus ook niet verwonderlijk dat voorzitter Arib ingreep. Jort Kelder vraagt zich af of er in het verleden niet vaker soortgelijke uitglijders zijn geweest.

Lijken
“Dat weten we eigenlijk niet”, zegt Peter Bootsma, parlementair historicus en schrijver van het boek Over lijken, over gepeperde uitspraken in de Kamer. “In 1934 werd besloten dat er uitspraken uit de verslagen van de Kamerdebatten, ook wel de Handelingen genaamd, konden worden geschrapt”, zegt Bootsma. Dat was omdat in die tijd zowel de communisten als de NSB de Kamerdebatten gebruikten voor propaganda.

“Hoezo?” Wil Jort Kelder weten. “De Handelingen werden toen nog integraal afgedrukt in de kranten”, zegt Bootsma. Er werden dus in de Kamer dingen gezegd omdat ze dan in de krant terecht zouden komen. Daar is een einde aan gemaakt door te bepalen dat dit soort uitspraken uit de Handelingen konden worden geschrapt.
De geschrapte uitspraken werden Lijken genoemd, omdat ze in feite dood waren. Vandaar ook de titel van Bootsma’s boek:  Over Lijken.

“De pers was toen ook nog heel keurig. Als iets niet in de Handelingen stond maar wel was gezegd werd het ook niet geciteerd in de krant of uitgezonden op radio of tv.”, zegt Bootsma. “Lijken werden dus doodgezwegen”.

Oorlogsmisdadiger
Toch zijn er een paar lijken bekend. Zo heeft Pieter Gerbrandy (Kamerlid voor de ARP) ooit gezegd dat Soekarno een oorlogsmisdadiger was. “En Marcel van Dam wilde ooit een keer zeggen dat Lubbers de boel aan het belazeren was. Hij heeft toen vooraf aan Kamervoorzitter Dolman gevraagd of dat afgehamerd zou worden, die daarop bevestigend antwoordde.

 Toen heeft Van Dam het woord belubberen gebruikt, wat toch in de Handelingen is opgenomen. “Ook omdat Lubbers reageerde alsof hij door een wesp gestoken werd, heeft de Kamervoorzitter niet afgehamerd”, zegt Bootsma.