Fraudeurs, nepstudies en politieke inmenging in de wetenschap

Media-aandacht voor controversiële studies, zoals Trumps suggestie dat er een verband zou zijn tussen autisme en paracetamol en de opkomst van nepwetenschap, maken het voor het publiek lastig om feiten van fictie te onderscheiden. Tegelijkertijd neemt de druk op onderzoekers om te presteren toe, met alle risico’s van dien. Dr. Stan van Pelt, neurowetenschapper, wetenschapsjournalist en docent wetenschapsjournalistiek aan de radbouduniversiteit in Nijmegen, bespreekt dit in dr Kelder en Co. Deze week publiceerde hij zijn boek Sloppy Science, waarin hij blootlegt hoe fouten, slecht uitgevoerde studies en systemische druk het vertrouwen in wetenschap ondermijnen. “Wat goed is voor je carrière in de wetenschap is niet per se goed voor de wetenschap zelf,” zegt Van Pelt. “In de wetenschap gaat het niet alleen om waarheidsvinding, maar ook heel erg om je hoofd boven water houden. Ze noemen het ook wel de Champions League, ofwel topsport. Dat leidt tot een soort perverse prikkels, waarbij presteren soms belangrijker wordt dan echt goed en gedegen onderzoek doen. Soms gaat er iets mis.”