Het duurzaamheidssprookje: hoe kolonialisme de klimaatcrisis aanwakkert

Waar denk jij aan bij het woord duurzaamheid? Aan elektrisch rijden, vaker vegetarisch eten, of misschien aan de plannen van Eurocommissaris Hoekstra? Veel mensen zullen met dit soort voorbeelden komen. Maar volgens Shivant Jhagroe leiden deze gangbare ideeën juist níét tot de veranderingen die nodig zijn voor echte duurzaamheid. Sterker nog: bestaande westerse beelden van duurzaamheid kunnen zelfs schadelijk zijn.

Jhagroe stelt dat de klimaatcrisis niet begon met de Industriële Revolutie, zoals vaak wordt gedacht. Volgens hem ligt het begin veel eerder, in de tijd van het kolonialisme. De vernietiging van volkeren ging hand in hand met de destructie van ecosystemen. Door deze koloniale geschiedenis serieus te nemen, ontstaat er ruimte voor rechtvaardige oplossingen, waarin de stemmen van gemarginaliseerde groepen worden meegewogen.

Het idee dat het individu een centrale rol speelt in duurzaamheid noemt Jhagroe een mooi sprookje, maar hij betwijfelt of het werkelijk effect heeft. “Je kunt als individu natuurlijk bewuste keuzes maken, maar je bent nog steeds slechts één consument in een kapitalistische economie,” stelt hij. Volgens hem ligt de verantwoordelijkheid vooral bij de grote spelers: “De echte vraag is wat er gebeurt met de grote vervuilers. De top 10%, de rijksten en grote bedrijven, dragen de grootste verantwoordelijkheid.”

Jhagroe wijst ook naar de politiek als medeschuldige: “De klimaatcrisis wordt vaak benaderd als iets waar winst uit te halen valt.” In zijn ideale wereld ligt de macht dan ook niet bij aandeelhouders, maar bij lokale gemeenschappen: “Het zijn de mensen in de stad die moeten bepalen wat er gebeurt, niet degenen die alleen in winst denken.”