Filosofietafel over democratie

In De Nacht van KRO-NCRV spraken politiek filosofen Evert van der Zweerde en Gerard Drosterij over de staat van onze democratie. Hun boodschap: democratie is geen gegeven, maar een systeem dat actief onderhouden moet worden.

Van der Zweerde benadrukt dat verkiezingen alleen niet genoeg zijn. Ook vrije pers, rechtspraak en actieve burgers zijn nodig. Toch is onze democratie ingericht met ‘de handrem erop’, uit angst voor directe volksinvloed. “We vertrouwen ons eigen volk niet helemaal,” zegt hij.

Drosterij pleit voor filosofieonderwijs om jongeren te leren wat democratie echt betekent: macht delen, ook met mensen die je niet begrijpt.

Populisme is niet per definitie een bedreiging, maar moeten we ook zien als een signaal. “Veel mensen voelen zich niet meer vertegenwoordigd, maar zijn niet per se tegen democratie.” En dus groeit de kloof tussen de overheid en de kiezers. Politici hebben lang niet echt geluisterd naar kiezers. Om die kloof te dichten zouden ze weer meer in begrijpelijke taal moeten gaan praten. 

Volgens beide denkers ligt de sleutel bij lokale gemeenschappen. Daar zie je waar het schuurt maar ook waar de oplossingen liggen. Democratie is per definitie complex en gelaagd. De democratie vraagt dus om onderhoud. En om mensen die daar actief over blijven nadenken.