Wetenschap & Techniek

Ga kijken naar Nederlands oudste vrouw

foto: Nederlands Openluchtmuseum/Gert Janssenfoto: Nederlands Openluchtmuseum/Gert Janssen
  1. Nieuwschevron right
  2. Ga kijken naar Nederlands oudste vrouw

In het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem zal het grote publiek voor het eerst Trijntje kunnen bewonderen. Trijntje is het oudste menselijke skelet dat in Nederland werd gevonden. Dit jaar is het ook twintig jaar geleden dat ze werd ontdekt. Nieuws en Co bracht de vrouw al een bezoekje.

Het oudste menselijk skelet van Nederland

Trijntje was een prehistorische vrouw uit 5500 Voor Christus. Ze was tussen de 40 en 60 jaar en had een lengte van 1,58 meter. Gezien een aantal kenmerken aan haar bekken was ze waarschijnlijk ook moeder van ten minste een kind. Hoewel ze tot een groep van jager-verzamelaars behoorde, stond ze aan de vooravond van een tweeduizend jaar durende periode waarin landbouw de dominante vorm van samenleven werd.

De afgelopen jaren lag Trijntje goed bewaard in dozen in het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden. Niet alleen omdat er uitvoerig onderzoek op haar werd gedaan, maar ook omdat het skelet in een fragiele staat was.

“Na haar dood lag Trijntje eerst een klein aantal eeuwen in vochtige grond waar ook gemakkelijk lucht bij kon”, zegt Leendert Louwe Kooijmans, emeritus hoogleraar prehistorie aan de Universiteit Leiden. “Onder zulke omstandigheden vergaat organisch materiaal heel snel. Later begon het stijgende waterpeil in het gebied van de Rijn en de Maas de bodem te bedekken. Die waterisolatie kon Trijntje van verder verval weerhouden.”

Voor de Canon van Nederland, een nieuwe tentoonstelling waarin je een overzicht krijgt van de Nederlandse geschiedenis, wilde het Nederlands Openluchtmuseum Trijntje er toch heel graag bij. Daarom werd besloten om Trijntje te conserveren (lees: harder te maken), zodat ze niet zo snel zou afbrokkelen.

Ontdekking was spectaculair

De naam Trijntje is een verwijzing naar de Betuwe-spoorlijn die destijds in Nederland aangelegd werd. Deze aanleg vormde de aanleiding voor de opgravingen in Alblasserwaard. De archeologen wisten in 1997 dat de kans groot was dat ze waardevolle prehistorische objecten zouden tegenkomen. Maar dat ze naast pelsen, kano’s, bogen, en resten van honden en slachtafval, ook een zeven duizend jaar oud graf zouden vinden, kwam ook voor de archeologen heel onverwacht. Voor de pers was het een grote sensatie.

Louwe Kooijmans was destijds ook betrokken bij de vondst van Trijntje. Voor hem is de ontdekking vooral waardevol, omdat Trijntje en de andere voorwerpen zeer hard hebben geholpen om de kampplaats van haar groep te identificeren:

“Destijds bevond dat graf zich in een vochtig moeras. Het lijkt op het eerste gezicht niet logisch dat je in de winter daar met je stam gaat wonen. Maar het gebied bleef er langer groen en er viel veel te jagen en te vissen. In de zomer trok de stam dan naar gebieden met zandgronden. Dat maakt duidelijk dat, hoewel ze jager-verzamelaars waren, ook geen nomadisch bestaan leidden.”

Vanaf zaterdag 23 september kan het grote publiek Trijntje in het Nederlands Openluchtmuseum bewonderen.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co

Ster advertentie
Ster advertentie