Stijgt Nederlandse zeespiegel niet overal even sterk?

Per jaar stijgt de zeespiegel van ons land met maar liefst twee millimeter. Twintig centimeter per eeuw. Je zou verwachten dat dit gemiddelde voor de hele Nederlandse kust geldt, maar niet elk meetstation laat een even sterke stijging zien. Onderzoekers van het Deltares-instituut willen dat mysterie ophelderen. Nieuws en Co volgde twee van hen.

Om de zeespiegel te kunnen meten, staan er op zo’n dertig verschillende plaatsen in Nederland getijde-stations opgesteld. Zo trokken zeespiegel-expert Fedor Baart en bodemdalingsexpert Gilles Erkens bijvoorbeeld naar het station dat opgesteld staat in de Hoek van Holland.

Naast een standaard-controle op het meetstation, bestudeerden Baart en Erkens er verrassend genoeg ook de bodem onder het station. Want de twee wetenschappers hebben een vermoeden dat de oplossing voor het zeespiegel-mysterie daar te vinden is.

Naast het feit dat de zeespiegel stijgt, zakt de Nederlandse bodem namelijk ook ieder jaar. Hier wordt wel rekening mee gehouden bij de zeespiegelberekeningen, maar in de realiteit daalt niet elk bodemgebied even snel. En in tegenstelling tot het zeeniveau, meet Nederland die bodemdalingen niet systematisch.

Daardoor kan het zijn dat een aantal gebieden waarop de meetstations staan uiteindelijk minder snel dalen dan andere gebieden. Hierdoor wordt de bodemdaling in de berekeningen van de uiteindelijke zeespiegel-stijging soms overschat of onderschat. Dat kan dus verklaren waarom de zee volgens de huidige berekeningen lang niet overal een stijging van twee millimeter per jaar vertoont.

Permanente meetstations voor bodem nodig

Een definitieve opheldering van het vraagstuk zal er helaas niet op korte termijn zijn. Langer onderzoek is nodig. Volgens Erkens zou het in de toekomst alvast de moeite waard zijn indien Nederland ook de veranderingen in het bodemniveau systematisch zou beginnen meten. ''Nederland heeft zelfs verschillende landen zoals China geholpen om zo’n netwerk aan te leggen. Dat Nederland het nu zelf niet heeft is een gemiste kans'', aldus de onderzoeker.

Voorlopig versnelt de Nederlandse zeespiegel trouwens nog niet door het snellere smelten van de poolkappen. ''Dat extra water komt nu meer terecht in het zeewater ten zuiden van de evenaar'', zegt Baart. Maar de bodemdalingen in Nederland kunnen wel 1 tot 1,5 centimeter per jaar zijn. Hoewel het niet de enige factor is, komt dat volgens Erkens onder meer omdat Nederland grotendeels op het Noordzeebekken ligt, dat langzaam, maar gestaag, blijft dalen.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag rond 10.50 uur in De Ochtend